بررسي لرزه خيزي شمال بلوك لوت و ارتباط آن با گسلهاي فعال و پنهان منطقه

سوابق زلزله هاي تاريخي شرق ايران و وقوع چندين زلزله بزرگتر از 7 در مقياس امواج حجمي در 50 سال اخير مانند زلزله هاي دشت بياض، طبس، و زيركوه نشان از توان بالاي وقوع زمين لرزه هاي بزرگ و ضرورت مطالعات لرزه زمين ساختي در اين منطقه دارد. شرق ايران قرار داشته و توسط سيستم گسلهاي امتداد لغز احاطه شده است. در قسمت جنوبي، گسلها با راستاي شمالي – جنوبي و سيستم راستگرد در زون بخيه سيستان فعاليت دارند و در بخش شمالي، گسلها به صورت شرقي- غربي بوده و داراي سيستم چپ گرد مي باشند. گسلهاي امتداد لغز عناصر مهمي در تغيير شكل پوسته در مناطق قاره اي به شمار مي روند. نمونه اين گسل ها در استان خراسان جنوبي تحت عنوان گسل آبيز مسبب زلزله سال 1997 ميلادي (1376) با بزرگي 2/7 مي باشد. بررسي داده هاي ژئودزي ماهواره اي نشان از حركت سريعتر شرق بلوك لوت نسبت به غرب آن همچنين حركت بسيار كند بلوك هلمند در افغانستان نسبت به پوسته ايران دارد كه اين موضوع سبب برش راستگرد در شرق ايران شده است. يكي از موارد جالب و پيچيده تكتونيكي در شرق ايران اين است كه اين زون تنها منطقه ايران است كه در آن گسلها داراي روند تقريبا شمالي – جنوبي بوده و بيشتر آنها موازي محور همگرايي شمالي – جنوبي پوسته عربي - اوراسيا در اين قسمت مي باشند. اين قطعات گسلي فعال پتانسيل آزاد سازي انرژي لرزه اي بالايي دارند. وقوع چندين زلزله بزرگ بر روي قطعات مختلف يك گسل در سه دهه اخير نشان از عدم تعادل تكتونيكي در منطقه و احتمال وقوع زلزله هاي بزرگ در ساير قطعات گسلي ديگر منطقه دارد. بررسي لرزه خيزي استان خراسان جنوبي از 1000 سال گذشته بويژه لرزه خيزي آن در 10 سال اخير پتانسيل لرزه اي بالاي آن را نشان مي دهد. ثبت حدود 8000 زلزله در يك دهه اخير و انطباق مكان آنها با گسلهاي شناخته شده حاكي از اين موضوع است كه گسلهاي ديگري نيز در آن فعال مي باشند كه اگر چه زمين لرزه بزرگي به آنها نسبت داده نشده است اما لرزه خيزي قابل توجهي در اطراف آنها ثبت شده است. در اين مقاله با تحليل مجدد زلزله هاي دستگاهي تلاش مي شود خطاي تعيين مكان آنها به كمترين مقدار ممكن رسيده و در تفسير گسلهاي فعال و پنهان منطقه مورد استفاده قرار گيرند.