بررسي واكنش كشاورزان به سياست محدوديت كشت محصولات آب‌بر در دشت مشهد

از جمله سياست‌هاي پيشنهاد شده جهت كاهش مصرف آب در كشاورزي، ممنوعيت كشت محصولات با نياز آبي بالا است. اين سياست ممكن است راه حل مناسبي براي مقابله با مصرف روزافزون آب باشد اما از آنجا كه سياست‌هاي مختلف داراي ابعاد اقتصادي متفاوتي مي‌باشند، لذا بايستي تاثيرگذاري هر سياست در تحقق اهداف و همچنين پيامدهاي آن با دقت مورد بررسي قرار گيرند. سياست‌هاي كشاورزي مختلف را مي‌توان قبل از اعمال آنها با استفاده از مدل‌هاي برنامه‌ريزي رياضي تجويزي و يا مدل‌هاي برنامه‌ريزي رياضي اثباتي كه براي غلبه بر اشكالات مدل‌هاي تجويزي، در تحليل سياست، توسعه پيدا كرده‌اند، مورد تحليل قرار داد. در اين راستا پيامدهاي سياست ممنوعيت كشت محصولات آب‌بر در دشت مشهد، با استفاده از يك مدل برنامه‌ريزي رياضي اثباتي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج تحقيق نشان داد كه اگر كشت هر يك از 4 محصول آب‌بر چغندرقند، سيب‌زميني، يونجه و گوجه‌فرنگي كه داراي بيشترين نياز آبي در اين دشت مي‌باشند، به تنهايي ممنوع شود مقدار مصرف آب كاهش نمي‌يابد زيرا كشاورزان محصول ديگري را جانشين آن مي‌كنند. اما ممنوعيت همزمان كشت هر 4 محصول باعث كاهش مصرف آب مي شود. با توجه به نتايج تحقيق پيشنهاد مي‌شود كه دولت براي موفقيت در سياست محدوديت محصولات آب‌بر بايد همه محصولات با نياز آبي بالا در منطقه را شناسايي نموده و محدوديت سطح زيركشت به طور همزمان براي تمامي اين محصولات اجرا گردد.