بررسي آرايه هاي هنري قرآن هاي نفيس دوره تيموري محفوظ در كتابخانه موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي

Investigating the artistic arrays of the exquisite Qurans of Timurid period preserved in Museum Library and Documents Center of the Iranian Parliament

در دوره تيموري هنركتاب آرايي پيشرفت و رشد قابل توجه اي يافت كاتبان و هنرمندان با دقت و وسواسي كه داشتند به تهيه نسخ خطي از جمله قرآن كريم همت گماردند و ارزشمندترين قرآن ها را كتابت نمودند . پژوهش حاضر در كنار ارزش نسخه شناسي قرآن هاي خطي دوره تيموري به معرفي و مطالعه بصري آرايه هاي هنري – خوشنويسي و تذهيب – عصر تيموري پرداخته است هدف از اين تحقيق بررسي و شناسايي آرايه هاي هنري قرآن هاي دوره تيموري محفوظ در كتابخانه موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي است . سوال پژوهش بدين گونه است كه آرايه هاي هنري در قرآن هاي دوره تيموري محفوظ در كتابخانه موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي چه ويژگي هايي دارد ؟ نتايج و يافته هاي پژوهش نشان داد كه در قرآن هاي عصر تيموري خوشنويسي و تذهيب با درايت انجام پذيرفته است . نقوش گياهي جايگزين نقوش هندسي شده اند ، دو رنگ لاجوردي و زرين از خصوصيات عمده اين دوره مي باشد كه بيشتر مورد توجه هنرمندان قرار گرفته است و نهايتا ساختار كلي صفحات از ديدگاه بصري هماهنگ و منظم مي باشد . اين پژوهش توصيفي –تحليلي بوده و اطلاعات به شكل كتابخانه اي و اسنادي گردآوري شده است.

In the Timurid period, the art of book layout had significant progress and development. Scribes and artists meticulously began to prepare manuscripts including the Holy Quran and provided the most precious Qurans. Th e present study, along with the manuscriptology value of linear Qurans in the Timurid period, introduces and visually examines the artistic arrays_ calligraphy and illumination_ of the Timurid era. Th e purpose of this research is to study and identify the artistic arrays of the Qurans of the Timurid period preserved in Museum Library and Documents Center of the Iranian Parliament. Th e research question is as follows: What are the features of artistic arrays in the Qurans of the Timurid period preserved in Museum Library and Documents Center of the Iranian Parliament. Th e research findings demonstrated that in the Qurans of the Timurid era, calligraphy and illumination have been performed tactfully. Plant designs were replaced by geometric designs. Th e use of two colors of azure and golden was more attractive to artists and finally, the overall structure of pages is harmonious and orderly from a visual perspective. Th is study is descriptive-analytical and data has been collected using library and documentary methods.