فراهم‌آوري و مبادله ديجيتالي گامي مؤثر براي حفاظت از نسخه‌هاي خطي اسلامي

پهنه و گستره جغرافيايي حكومت اسلامي و مسلمانان در گذشته، مهاجرت دانشمندان اسلامي به ديگر كشورها و انتقال نسخه‌هاي خطي باعث شده است تا در تمامي كشورهاي دنيا، نسخه‌هاي خطي اسلامي، پراكنده و نگهداري شود. حدود دوسوم نسخه‌هاي خطي اسلامي در نه كشور قرار دارد كه هفتاد درصد عربي، بيش از هجده درصد فارسي، ده درصد تركي و حدود دو درصد به زبان‌هاي ديگر است؛ اما اين ميراث بشري نيز مانند ديگر آثار فرهنگي و علمي در طول سده‌ها، علاوه بر خطرات طبيعي، بر اثر جنگ‌ها و تهاجمات، غارت يا نابود مي‌شوند. تهديدات ازجمله حملات القاعده به گنجينه‌هاي ارزشمند كشورهاي مالي، افغانستان و پاكستان و ... و نيز داعش به كتابخانه‌ها و گنجينه‌هاي سوريه، عراق، يمن و... كه باعث نابودي بيش از صد هزار نسخه خطي اسلامي در چند سال اخير شده است، سندسازي و ارائه اطلاعات ساختگي براي تفرقه بين مسلمانان و از بين بردن وحدت امت اسلام و ضربه زدن به تشيع با دست‌كاري در محتواي نسخه‌هاي خطي با استفاده از فناوري اطلاعات، سوءاستفاده دلالان، كمبود اعتبارات مالي براي خريداري مجموعه‌هاي شخصي، حفاظت و نگهداري نامناسب و غيراستاندار بر اثر كمبود منابع مالي و تجهيزات و ناتواني سازمان‌ها و مجامع فرهنگي بين‌المللي موجود، از چالش‌هاي مهم نسخه‌هاي خطي اسلامي محسوب مي‌شود. براي جلوگيري از نابودي نسخه‌هاي خطي اسلامي، سه گام اساسي مهم به ترتيب اولويت پيشنهاد شده است: ۱. فراهم‌آوري ديجيتالي نسخه‌هاي خطي اسلامي، 2. همكاري بين كتابخانه‌اي، ۳. تأسيس اتحاديه كتابخانه‌هاي داراي نسخه‌هاي خطي اسلامي.