انتخاب گياه مرجع مناسب در مطالعات تثبيت زيستي نيتروژن به روش رقت ايزوتوپي نيتروژن - 15

در روش هاي برآورد دقيق نيتروژن مولكولي تثبيت شده با استفاده از كود و يا مواد غني شده با ايزوتوپ پايدار نيتروژن 15، براي تعيين مقدار و نسبت نيتروژن حاصل از هوا در گياه تثبيت كننده لازم است كه پيشاپيش نيتروژن حاصل از خاك در آن گياه تعيين و مشخص گردد. از آنجائيكه مقدار نيتروژن 15 موجود در خاك و هوا نسبتا يكسان و نزديك به هم مي باشد، تعيين مقدار نيتروژن جذب شده از خاك در گياه تثبيت كننده از طريق اندازه گيري در گياه و يا در عصاره خاك ميسر نيست، لذا براي بر آورد نيتروژن حاصل از خاك ناگزير به كاربرد گياهي فاقد توان تثبيت نيتروژن مولكولي هستيم كه در نسبت مساوي با گياه تثبيت كننده از نيتروژن خاك و كود (يا ماده) غني شده با ايزوتوپ نيتروژن 15 جذب نمايد، گياه مذكور در گزارشات موجود گياه مرجع يا كنترل نام گرفته است. براي اينكه گياه مرجع در ارزيابي نيتروژن مولكولي تثبيت شده داراي اعتبار و ارزش كافي باشد لازم است كه در سرتاسر دوره رشد مانند گياه تثبيت كننده (نيتروژن مولكولي) از نيتروژن هاي خاك و كود جذب نمايد. نتايج تحقيقات نشان ميدهد كه عدم تناسب گياه مرجع باعث اشكالات بسيار جدي در مقدار برآورد تثبيت زيستي نيتروژن به روشهاي استفاده از كود يا مواد غني شده با ايزوتوپ نيتروژن 15 مي شود. در برخي گزارشات حتي مقادير منفي تثبيت نيتروژن مولكولي كه غير واقعي بوده و تنها بيانگر بزرگي خطاها در انتخاب و كاربرد گياه مرجع مي باشند، مشاهده مي شود. مقاله حاضر در راستاي تبيين معيار هاي لازم براي انتخاب صحيح و همچنين حالتهاي مختلف اهميت و تاثير گذاري گياه رفرنس در مطالعات تثبيت زيستي نيتروژن به وسيله روشهاي استفاده از مواد غني شده با ايزوتوپ پايدار نيتروژن 15 ارائه شده است.