تاثير تنش سرما بر اسانس و اجزاي آن در ريحان (Ocimum basilicum L.)

ريحان (Ocimum basilicum L.) داراي تركيبات مهم فنيل پروپانوئيدي و ترپنوئيدي مي¬باشد. از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻨﺶ سرما ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮاد ﻣﻮﺛﺮه در ﮔﯿﺎﻫﺎن داروﯾﯽ را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ، آزﻣﺎﯾﺸﯽ جهت ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﻨﺶ سرما ﺑﺮ روي اسانس ريحان در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﮐﺎﻣﻼ ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺑﺎ سه ﺗﮑﺮار اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﯾﺪ. تيمارهايي دمايي شامل شاهد(دماي 22 درجه)، 4 و 10 درجه سانتي گراد بود كه در مرحله 4 تا 6 برگي به¬مدت 12، 24 و 48 ساعت اعمال شد. استخراج اسانس با روش تقطير با آب و با استفاده از دستگاه كلونجر انجام شد و تركيبات اسانس با دستگاه GC-MS شناسايي گرديد. مهمترين تركيبات فنيل پروپانوئيدي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه ﺷﺎﻣﻞ اوژنول، متيل اوژنول و استراگول و ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ترپنوئيدي ﻟﯿﻨﺎﻟﻮل، ژرانيول، 1,8-ﺳﯿﻨﺌﻮل و بتا ميرسين ﺑﻮد. تجزيه واريانس تركيبات مذكور نشان داد كه بين تيمارهاي دمايي اختلاف معني¬داري (P≤0.01) وجود دارد. بطوريكه متيل اوژنول تحت تيمار 4 درجه به مدت 24 ساعت بيشترين ميزان را داشت. در حاليكه بيشترين ميزان اوژنول و استراگول مربوط به تيمار 10 درجه سانتي گراد به مدت 12 ساعت بود. همچنين كاهش ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي در ﻣﯿﺰان ﻟﯿﻨﺎﻟﻮل و ژرانيول در ﺗﯿﻤﺎر 10 درجه به مدت 12 ساعت و بتا ميرسين و 1,8-ﺳﯿﻨﺌﻮل در ﺗﯿﻤﺎر 4 درجه به مدت 12 ساعت رخ داد.