اثر تغيير روش خاك¬ورزي و مديريت بقايا از متداول به حفاظتي بر عملكرد گندم و سورگوم منطقه معتدل

اين تحقيق با هدف مطالعه تاثير روش¬هاي مختلف خاك¬ورزي و مديريت بقاياي گياهي بر عملكرد و خصوصيات زراعي پنبه و گندم در منطقه معتدل استان خراسان رضوي و در ايستگاه تحقيقاتي گناباد در طي دو سال 93-1392 با استفاده از از طرح كرت¬هاي خرد شده بر پايه بلوك¬هاي كامل تصادفي و با سه تكرار به اجرا در آمد. تيمارهاي آزمايش عبارت بودند از: الف) شيوه¬هاي مختلف خاك¬ورزي در سه سطح شامل: 1- خاك¬ورزي متداول (شخم + ديسك + تسطيح + كاشت با بذر كار)، 2- كم خاك¬ورزي (ديسك + تسطيح + كاشت با بذركار) و 3- بي خاك¬ورزي (كاشت مستقيم با بذركار) كه در كرت-هاي اصلي قرار گرفتند و ب) مديريت بقاياي گياهي در سه سطح شامل: 1- بدون بقايا، 2- حفظ 30% بقايا و 3- حفظ 60% بقايا كه در كرت¬هاي فرعي قرار گرفت. نتايج نشان داد اثر تيمارهاي خاك¬ورزي و مديريت بقايا بر عملكرد بيولوژيك، دانه و شاخص برداشت گندم معني¬دار نبود. بيشترين عملكرد بيولوژيك، دانه و شاخص برداشت گندم از تيمار بي¬خاك¬ورزي بدست آمد. با افزايش ميزان بقايا از صفر به 60% عملكرد بيولوژيك و دانه گندم بطور نسبي افزايش يافت. همچنين بيشترين عملكرد بيولوژيك و دانه (10510 و 4896 كيلوگرم در هكتار) از برهمكنش تيمار بي¬خاك¬ورزي با حفظ 60% بقايا حاصل شد. از طرف ديگر نتايج نشان داد اثرات اصلي و متقابل شيوه خاك¬ورزي و مقادير بقايا بر عملكرد علوفه تر، علوفه خشك، ارتفاع بوته و درصد ماده خشك سورگوم معني¬دار نبود. تحت تيمار كم خاك¬ورزي بيشترين مقدار علوفه تر و خشك سورگوم بدست آمد، در حالي¬كه حفظ بقايا اثر كاهشي بر عملكرد سورگوم داشت و بيشترين علوفه تر و خشك سورگوم از تيمار بدون بقايا حاصل شد. بيشترين وزن تر و خشك علوفه (به ترتيب 39 و 1/13 تن در هكتار) از برهمكنش تيمار خاك-ورزي متداول و بدون بقايا حاصل شد كه البته با ساير تيمارها از تفاوت آماري معني¬داري برخوردار نبود.