مقايسه خصوصيات تبادلات گازي گندم‌هاي پوشينه دار و نوين در پاسخ به رژيم‌هاي رطوبتي و نيتروژن

آب و نيتروژن محدود كننده‌ترين فاكتورهاي توليدات كشاورزي در بيشتر نقاط جهان، بخصوص در مناطق خشك و نيمه‌خشك مي‌باشند. بر اين اساس، آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار به‌صورت كرت‌ خردشده-فاكتوريل (تجزيه مركب) انجام شد. فاكتور اصلي شامل رژيم رطوبتي در دو سطح (40درصد تخليه ظرفيت زراعي به عنوان شاهد و 80 درصد تخليه ظرفيت زراعي به عنوان خشكي) و فاكتور فرعي فاكتوريلي از هفت ژنوتيپ گندم‌هاي تترا و هگزاپلوئيد (جونقان، ازون بلاغ، سينگرد، شهركرد، خويگان، ياواروس و روشن) و دو سطح نيتروژن (30 كيلوگرم و 100 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار) بود. نتايج آزمايش نشان داد كه ژنوتيپ هاي نوين نسبت به ژنوتيپ هاي پوشينه‌دار در شرايط مطلوب رطوبتي از سرعت فتوسنتزخالص، تعرق و هدايت روزنه‌اي بيشتري برخوردار بودند ولي تنش كمبود آب سبب شد مقادير اين صفات در ژنوتيپ‌هاي نوين با شدت بيشتري كاهش يابد. علاوه بر اين، در هر دو سطح كود نيتروژن ژنوتيپ‌هاي نوين از سرعت تعرق، هدايت روزنه‌اي و به تبع آن فتوسنتز خالص بيشتري نسبت به ژنوتيپ هاي پوشينه‌دار برخوردار بودند. به نظر مي رسد كه ژنوتيپهاي گندم پوشينه دار از نظر خصوصيات فتوسنتزي و تغيير آنها در اثر سطوح مختلف آب و نيتروژن با ژنوتيپهاي نوين گندم هگزا و تتراپلوئيد تفاوتهاي چشمگيري داشته باشند.