بررسي تنوع ژنتيكي و روابط بين صفات در تريتيكاله در شرايط تنش خشكي

اين آزمايش به منظور بررسي همبستگي صفات و برآورد وراثت¬پذيري و تنوع ژنتيكي در 33 ژنوتيپ تريتيكاله در شرايط تنش خشكي (در زمان 50 دصد سنبله دهي) در مزرعه در دانشگاه شيراز در قالب طرح كرت‌هاي خرد شده بر پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال1391 انجام شد. ضرايب همبستگي صفات نشان داد كه عملكرد تريتيكاله در شرايط تنش خشكي با تعداد دانه در سنبله (**52/0r=)، وزن هزاردانه (**63/0r=) و عملكرد بيولوژيك (**50/0r=) نسبتا بالا و معني¬دار بود. دماي سايه انداز همبستگي منفي (005/0-r=) و ناچيزي با عملكرد دانه در شرايط تنش خشكي داشت. محاسبۀ ضرايب تنوع ژنتيكي (GCV) در شرايط تنش خشكي نشان داد كه ژنوتيپ هاي تريتيكاله از نظر عملكرد دانه (17/20%)، ارتفاع بوته (36/20%) عملكرد بيولوژيك (27/18%) و وزن هزار دانه (54/16%) تنوع ژنتيكي بالايي داشتند. اگر چه وراثت پذيري عملكرد دانه (18/66%) در شرايط تنش خشكي متوسط بود ولي بهره ژنتيكي ناشي از انتخاب براي آن در رتيه دوم بعد از ارتفاع بوته (44/33%) برآورد گرديد. در بين صفات، طول سنبله (56/29%)، عملكرد بيولوژيك (26/27%) و وزن هزار دانه (05/23%) از بهره ژنتيكي بيشتري پس از عملكرد دانه برخوردار بودند.بطور كلي نتايج حاكي از وجود تنوع ژنتيكي كافي در بين ژنوتيپ-هاي تريتيكاله براي عملكرد و اجزاي عملكرد و كارايي بالاي انتخاب ژنوتيپ¬هاي برتر براي بهبود اين صفت در برنامه هاي به نزادي در شرايط تنش خشكي بود.