بررسي برخي خصوصيات مورفولوژيك هشت گونه آويشن (Thymus spp)در سه مرحله گلدهي

آويشن گياهي معطر متعلق به تيره نعناعيان و از مهم¬ترين گياهان دارويي مي¬باشد. اين تحقيق به منظور مقايسه برخي خصوصيات مورفولوژيك هشت گونه آويشن شامل، T. trautretteri, T. katschyanus, T. daenensis, T. transcaucuscs, T. migricus, T. lancifolius ، T. vulgaris و T.armeniacus در سه مرحله رشد اجرا گرديد. آزمايش به صورت گلداني و در قالب طرح بلوك كاملا تصادفي، با سه تكرار، طي سه مرحله گلدهي شامل، آغاز گلدهي، 50٪ گلدهي و 100٪ گلدهي در سال 1394 در دانشگاه شهركرد انجام شد. نتايج بيانگر تفاوت معني دار گونه ها از لحاظ صفات طول اندام هوايي، تعداد برگ در ساقه، طول و عرض برگ، وزن تر و وزن خشك بوته در هر سه مرحله گلدهي بود. تاثير مرحله رشد به نوع صفت و گونه وابسته بود. به نحوي براي صفتي مانند تعداد برگ در ساقه بين مراحل گلدهي در هر گونه تفاوت معني دار ديده نشد، در حالي كه براي وزن تر ويا خشك بوته روند افزايشي بود. در هر گونه، براي اغلب صفات ميانگين مراحل 50٪ گلدهي و 100٪ گلدهي شباهت بيشتري نسبت به آغاز گلدهي نشان دادند. گونه آويشن باغي (T. vulgaris) در هر سه مرحله گلدهي داراي بيشترين وزن تر بوته، وزن خشك بوته، طول اندام هوايي و تعداد برگ بود. در صورتي كه گونه هاي T. daenensis و T. migricus به ترتيب بيشترين طول و عرض برگ را در مراحل گلدهي نشان دادند. ضرايب همبستگي صفات نشان داد پس از وزن تر بوته (**97/0 (r=، تعداد برگ (**81/0 (r= و طول اندام هوايي (**68/0 (r=بيشترين همبستگي را با وزن خشك بوته نشان دادند. در كل با توجه به تنوع موجود بين گونه ها از آن مي توان در پروژه هاي اصلاحي استفاده نمود و گونه آويشن باغي كه در مقايسه با ساير گونه هاي مورد مطالعه داراي بيشترين ميزان توليد مي¬باشد و براي مطالعه بيشتر، كشت و بهره برداري توصيه مي گردد.