ابزارهاي مورد استفادة امام رضا(ع) در مناظره در اثبات عصمت انبياء

مناظره يكي از سنت¬هاي حسنه¬اي است كه جايگاه ويژه¬اي در فرهنگ اسلام، بويژه ايجاد درك بهتر از عقايد شيعه، دارد. در اين¬ميان مناظرات امام رضا(ع) به دليل گستردگي و ايجاد فضاي علمي در آن زمان، از اهميت بسزايي برخوردار است. ضرورت مناظرات ايشان از يك طرف وجود جريان¬هاي كلامي و از طرف ديگر تلاش دستگاه خلافت براي انزواي امامت است. هدف مأمون از برگزاري اين مناظرات، پايين¬آوردن مقام امام (ع)، سرگرم¬كردن مردم به مناظرات علمي، شناخت بهتر امام(ع) توسط مأمون و انحصار مقام علمي ايشان در بعد علمي است. اين مقاله با بكارگيري روش كتابخانه¬اي و تحليل داده¬ها در صدد بررسي مناظرات امام رضا (ع) در اثبات عصمت انبياء و ابزارهاي مورد استفادة ايشان در اين زمينه بوده و به اين نتيجه دست يافته است كه امام(ع) با استفاده از ابزارهايي مانند آيات قرآن، سنت پيامبر(ص)، ذكر داستان، شأن نزول، بيان مراد، تبيين معنا، ذكر مباحث نحوي و... به شبهات مطرح شده از سوي مأمون و علي بن¬جهم كه آيات متشابه در مورد 9 تن از پيامبران همچون حضرت آدم(ع)، ابراهيم(ع)، موسي(ع)، يوسف (ع) و...را ملاك ادعاي خود قرار داده بودند، پاسخ داد. به¬گونه¬اي كه هر دو پس از مناظره، نه تنها تسليم امام شده، بلكه به علم ايشان نيز اعتراف كردند.