انديشه قرآني در سلامت تغذيه

قرآن كريم پاسخگوي تمامي نيازهاي مادي و معنوي انسان در مسير رشد و حركت به سوي كمال است. در آموزه¬هاي قرآني دركنار احكام فردي، اجتماعي، اقتصادي و غيره، دستوراتي در رابطه با نحوه صحيح زندگي مادي انسان به چشم مي¬خورد كه مي-توان آن را مقدمه¬اي براي داشتن يك زندگي متعالي دانست. تغذيه به عنوان يكي از مهمترين عوامل سلامت، داراي تأثيري بسزا در روند تكامل جسم و روح انسان است؛ به همين جهت يكي از اولويت¬هاي دين اسلام، نوع و كيفيت تغذيه بوده است. قرآن كريم به عنوان اساس دين اسلام، رهنمودهاي ارزنده¬اي در باب سلامت تغذيه دربردارد كه در كنار جسم به تغذيه¬ي روح نيز مي¬پردازد. چارچوب آيات قرآن كريم خوردن و آشاميدن را از جمله نيازهاي فطري بشر معرفي مي¬كند و نعمت¬هاي خداوند را برطرف كننده-ي اين نياز برمي¬شمرد. قرآن علاوه بر اينكه با عادات ناپسند در زمينه¬ي تغذيه¬ مبارزه مي¬كند، مخاطبين خود را نيز به اين نكته توجه مي¬دهد كه بهره¬مندي از تغذيه صحيح، بايد يادآور رابطه انسان با خداوند و روز جزا باشد. از آموزه¬هاي قرآني چنين برمي¬آيد كه بهره¬مندي انسان¬ها از در زمينه¬ي تغذيه، نبايد با كمالات انساني او، در زمينه¬ي جسمي و زمينه¬ي روحي، مزاحمتي ايجاد نمايد. همچنين خوردن و آشاميدن نبايد هدف انسان قرار گيرند بلكه بايد به عنوان وسيله¬اي نگريسته شوند كه موجب گذار فرد به دنياي ديگر مي¬باشند. در همين راستا آيات قرآن كريم طيف وسيعي از خوراكي¬ها و آشاميدني¬ها را به مخاطب مي¬شناساند كه به هنگام بهره¬مندي از آنها بايد اصولي را رعايت نمايد؛ شكر آنها را به جاي آورد، حدود الهي در اين زمينه را رعايت نمايد و سايرين را به هنگام بهره¬مندي در نظر داشته باشد. قرآن حتي آداب اجتماعي در خوردن و نوشيدن را به انسان آموخته و به او متذكر مي-شود كه گاه همين لذائذ ممكن است مايه¬ي آزمايش او قرار گيرند.

1. آلوسى، سيد محمود، 1415ق، روح المعانى فى تفسير القرآن العظيم، چاپ اول، بيروت، دارالكتب العلميه‏. 2. ابن جوزى، عبدالرحمن بن على‏، 1422ق، زاد المسير فى علم التفسير، چاپ اول، بيروت، دار الكتاب العربي. 3. ابن عاشور، محمد بن طاهر، بي¬تا، التحرير و التنوير، چاپ اول، بيروت: موسسه التاريخ. 4. ثعلبى نيشابورى ابو اسحاق، 1422ق، الكشف و البيان عن تفسير القرآن، چاپ اول، بيروت، دار إحياء التراث العربي. 5. جعفري، يعقوب، 1376ش، تفسير كوثر، چاپ اول، قم: هجرت. 6. حسينى همدانى، سيد محمد حسين، 1404ق، انوار درخشان، چاپ اول، تهران، كتابفروشى لطفى. 7. حقى بروسوى، اسماعيل، بي¬تا، تفسير روح البيان، چاپ اول، بيروت، دارالفكر. 8. طالقانى سيد محمود، 1362ش، پرتوى از قرآن، چاپ چهارم، تهران، شركت سهامى انتشار. 9. طباطبايى، سيدمحمدحسين. 1374ش، ترجمه تفسير الميزان، ترجمه: سيدمحمدباقر موسوى¬همدانى،‏ چاپ پنجم، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسين حوزه علميه قم. 10. طبرسى، فضل بن حسن‏، 1360ش، مجمع البيان، چاپ اول، تهران، انتشارات فراهانى. 11. طوسى، محمد بن حسن.‏ بي¬تا، التبيان فى تفسير القرآن، تحقيق: احمد قصيرعاملى‏، چاپ اول، بيروت، دار احياء التراث العربى‏. 12. عاملي، جعفر مرتضي، 1371ش، سيره¬ي صحيح پيامبر بزرگ اسلام، ترجمه¬ي حسين تاج آبادي، 1371ش، قم، دفتر تبليغات اسلامي. 13. عروسى حويزى، عبد على، 1415ق، تفسير نورالثقلين‏، چاپ چهارم، قم، انتشارات اسماعيليان. 14. عسكري، سيدمرتضي، 1415ق، القرآن الكريم و روايات المدرستين، چاپ اول، بيروت، شركة التوحيد للنشر. 15. علي بن موسي الرضا(ع)، 1406ق، الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا (ع)، چاپ اول، مشهد: مؤسسة آل البيت عليهم السلام‏. 16. فائز، قاسم، 1390ش، سيماي عرب جاهلي از زبان قرآن و روايات، چاپ اول، تهران، انتشارات علمي و فرهنگي. 17. فضل الله، سيد محمد حسين، 1419ق، تفسير من وحى القرآن، چاپ دوم، بيروت، دار الملاك للطباعة و النشر. 18. قرائتى، محسن، 1383ش، تفسير نور، چاپ يازدهم، تهران، مركز فرهنگى درسهايى از قرآن. 19. كلينى، محمد بن يعقوب،1407ق، الكافي، چاپ چهارم، تهران: دار الكتب الإسلامية. 20. مدرسي، سيد محمدتقي، 1377ش، تفسير هدايت، ترجمه احمد آرام، چاپ اول، مشهد: بنياد پژوهش¬هاي اسلامي آستان قدس رضوي. 21. مراغى، احمد بن مصطفى، بي¬تا، تفسير المراغى، چاپ اول، بيروت: داراحياء التراث العربى. 22. مصباح يزدي، محمدتقي،1377ش، اخلاق در قرآن، چاپ دوم، قم، انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى. 23. مكارم شيرازي، ناصر، 1374ش، تفسير نمونه‏، چاپ اول، تهران: دار الكتب الإسلامية.