مصداق ها فرمي و محتوائي حركت جوهري در نقش هاي اسليمي و ختايي معماري مسجدهاي صفوي

هنر اسلامي همواره به هنرهايي اطلاق مي شده كه ويژگي هايي مبتني بر رسالت دين بوده و بر معرفتي قائم است كه آن را حكمت مي نامند. چنانچه مشاهده مي شود، هنر اسلامي توجهي به ظاهر اشياء نداشته و به حقيقت دروني آنها نظر دارد. معماري اسلامي نيز همواره به عنوان يكي از مظاهر هنر اسلامي، ظرفي مناسب براي مطالعه حكمت اسلامي مي باشد. از آنجايي كه دوره صفويه در ايران همراه بوده با ظهور تفكرات فلسفي و حكمي و توجه ويژه به هنر، اين پژوهش قصد دارد با بررسي حركت نقوش اسليمي و ختايي منقوش بر كاشيكاري هاي مساجد اين دوره تاريخي و ارتباط آن با حركت جوهري كه ملاصدرا به طرح آن مي پردازد، به نقش حكمت اسلامي بر شكل گيري هنر اسلامي تاكيد ورزد. هدف از اين پژوهش - كه به روش توصيفي انجام و مورد تحليل قرار گرفت – تبيين نظريه حركت جوهري ملاصدرا بر اساس حركت دوار نقوش اسليمي و ختائي بكار رفته در كاشي هاي مساجد اين دوره- مي باشد. نتيجه پژوهش حاكي از آن است كه حركت اين نقوش بر روي بناهاي اسلامي دوره صفويه ميتواند حاكي از درك هنرمند بدون واسطه از مفهوم حركت در جوهر بوده و اين نقوش ميتواند بر مخاطب خود نيز تاثير داشته و او را به مقوله حركت به سوي تعالي و كمال خواهي يادآوري كند