بازنمود انديشه ديني در آيينه نگارگري ايراني- اسلامي

اشاعۀ فرهنگ و اخلاق ديني همواره در طول تاريخ اسلام از جانب نگارگران ايراني مورد توجه بوده است. نگارگران متديِّن با تصويركشيدن رخدادهاي مهم از دوران زندگاني پيامبر اعظم، سعي در شناساندن و ترويج حقيقت اسلام به جامعۀ بشريت را داشتند. صلح از جمله مهمترين مؤلفه¬ها در الگوي رفتاري پيامبر است كه ترجمان بصري آن در نگاره¬ها نيز بر اهميت اين امر دلالت دارد. مطالعۀ مضمون صلح با تأمل در نگارۀ داوري حضرت محمد در جاگذاري حجرالاسود برگرفته از داستان زندگي آن حضرت، هدف پژوهش حاضر است. بر همين اساس طرح اين پرسش كه: نمادها و مضامين نگاره كه به طور حتم سندي از شخصيت ديني پيامبر و جهان¬بيني وي است تا چه حد مي¬تواند ما را به معاني رمزي مكنون در متن با مضمون صلح در اين اثر رهنمون¬ سازد. بنابراين با رويكرد توصيفي-تحليلي ابتدا به توصيف نگاره و سپس با استفاده از منابع كتابخانه¬اي به تحليل معاني مستتر در عناصر بصري اثر پرداخته شده ¬است. نتايج حاصل بر آن است كه نگارگر با تأكيد بر مضمون صلح، داستان را به گونه¬اي به تصوير ¬كشيده كه صفت رفتاري مذكور در تمامي ابعادِ نگاره اعم از شخصيت¬پردازي، جايگاه و ترتيب¬بندي شخصيت¬ها و عناصر بصري، مشهود و قابل دريافت¬ است.