جايگاه نظريه فطرت در فرهنگ و انديشه ديني از نظر عالمان شيعه

نظريه فطرت در فرهنگ و انديشه ديني جايگاه ويژه اي دارد. قرآن كريم و روايات معصومان (ع) به اين جايگاه اشاره كرده اند. بر همين اساس، تبيين جايگاه فطرت در كلام دانشمندان اسلامي به ويژه عالمان شيعه نيز مورد توجه قرار گرفته است تا آنجا كه امروزه نظريه فطرت يكي از نظريه‌هاي مهم در زمينه علوم انساني به شمار مي رود. بر اساس اين نظريه انسان به صورت بالفطره و بدون نياز به آموزش نسبت به بعضي از مفاهيم و موضوعات شناخت دارد. مانند كمال جويي و حقيقت طلبي. اين مفاهيم و موضوعات را كه بر اساس نظريه فطرت، بدون تعليم درك مي شوند، فطريات مي‌نامند. در روزگار معاصر با توجه به بحث هاي جديد در حوزه انسان شناسي، نظريه فطرت بيش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. اين نوشتار سعي دارد با تبين مباحث نظريه فطرت و جايگاه آن در فرهنگ و انديشه ديني، نظرات عالمان شيعه را در اين باره واكاوي نمايد. فرضيه اين مقاله آن است كه انديشمندان شيعه اين نظريه را منبعث از روح تعاليم قرآن و كلام ائمه معصوم (ع) دانسته، به اثبات آن پرداخته اند. نتايج اين تحقيق نشان خواهد داد كه فطرت انساني جايگاه ويژه اي در فرهنگ و انديشه ديني دارد. همچنين نشان خواهد داد كه فطرت آدمي ابزاري كار آمد براي گرايش او به خالق هستي و تعاليم دين است. روش اين تحقيق استدلالي و بر پايه مطالعات كتابخانه است. از داده هاي اين تحقيق مي توان براي راهكارهاي اخلاقي براي درمان برخي ناهنجاري هاي اجتماعي استفاده نمود.