بررسي و تحليل زمينه¬هاي فرهنگ و انديشه¬ي استكباري در قرآن كريم

استكبار، خُلقي ناپسند و مذموم است كه دربردارنده مفاهيم خودبزرگ¬بيني، فخرفروشي و برتري¬طلبي است . اين صفت از عوامل مهم بدبختي جامعه بشريت در عصر حاضر است و در آيات قرآن كريم نيز به عواقب و پيامدها و آثار ناشي از آن در طول تاريخ اشاره شده است. اين خصلت شيطاني از روزي كه ابليس از اطاعت امر الهي در سجده بر آدم سرپيچيد و كبر ورزيد، شكل گرفت و همواره به عنوان مرتبه اي از كفر در طول تاريخ بشر وجود داشته است. يكي از نكات ضروري جهت رشد و ارتقاي ملل اسلامي، گسترش فرهنگ استكبارستيزي است. نخستين صفت از صفات رذيله كه در داستان انبياء و آغاز خلقت انسان به چشم مى‏خورد و اتفاقا به اعتقاد بسيارى از علماى اخلاق، ام المفاسد و مادر همه رذايل اخلاقى و ريشه تمام بدبختي¬ها و صفات زشت انسانى است، تكبر و استكبار مى‏باشد، كه در داستان شيطان به هنگام آفرينش آدم(ع) و امر به سجود فرشتگان و همچنين ابليس براى او آمده است. داستانى است‏ بسيار تكان دهنده و عبرت انگيز، داستانى است ‏بسيار روشن¬گر و هشدار دهنده، براى همه افراد و همه جوامع انسانى. قابل توجه اين¬كه پيامدهاى سوء تكبر و استكبار نه تنها در داستان آفرينش آدم ديده مى‏شود كه در تمام طول تاريخ نيز نقش بسيار مخرب آن آشكار است. در اين نوشتار برآنيم تا آيات مربوط به زمينه¬هاي فرهنگ و انديشه¬ي استكبارستيزي را در قرآن و روايات و از نگاه مفسران مورد تحليل و بررسي قرار داده و اهميت اين موضوع را از نگاه قرآن مورد پژوهش و تحقيق قرار دهيم.