فرهنگ و برنامه درسي

هدف پژوهش حاضر، بررسي تأثيرات متقابل فرهنگ و برنامه درسي و كاوش در خاستگاه‌هاي فرهنگي برنامه درسي مي‌باشد. براي نيل به اين هدف، نخست به وارسي تعبيرهاي گوناگون فرهنگ پرداخته شد؛ كه ماحصل آن، بازشناسي چهار ديدگاه تايلور، دوركيم، شاين و هچ بود؛ كه پس از بررسي آن‌ها مدل 4 لايه‌اي هچ، به جهت قرابت به بحث به‌عنوان مدل بررسي انتخاب گرديد كه فرهنگ را مشتمل بر چهار لايه جهان‌بيني، ارزش‌ها، هنجارها و نمادها مي‌داند. روش تحقيق نوشتار، توصيفي – تحليلي و بر اساس مستندات موجود در منابع داخلي و خارجي مي‌باشد. يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه بر اساس اين مدل مي‌توان سنخيت فرهنگ را در سطوح عيني و ذهني در برنامه درسي تعيين نمود از طرفي با توجه به اينكه دروني‌ترين لايه فرهنگ بر اساس ديدگاه هچ نوع نگاه به انسان، جهان و خدا تشكيل مي‌دهد. لذا مباني فرهنگي برنامه درسي را گذشته از مباني اجتماعي و فرهنگي متأثر از روايت دوركيمي كه از نوعي موضع بازتوليد به برنامه درسي مي‌نگرد، مي‌توان در يك سطح بالاتر دربردارنده مباني فلسفي نيز انگاشت. ازاين‌رو ضرورت دارد در طراحي برنامه درسي، به مفهوم فرهنگ از اين دريچه نگريسته گردد. درنهايت با عنايت به سياليّت فرهنگ و اينكه برنامه درسي بستري براي اشاعه و رشد فرهنگ محسوب مي‌گردد. مي‌توان با مهندسي فرهنگي نسبت به جلوگيري از اضمحلال لايه‌هاي دروني فرهنگ جامعه و مرمت و ارتقاي لايه‌هاي ذهني و عيني از طريق برنامه درسي همت گماشت.