نقش فرهنگ در آموزش مفهوم كسر در رياضي پايه چهارم ابتدايي

در چند سال اخير، به استناد دو سند بالادستي تحول بنيادين و برنامه درسي ملي، كتاب‌هاي درسي رياضي تمام پايه ها، تأليف جديد شده اند. برنامه ريزان و مؤلفان اين كتاب ها مدعي هستند كه به منظور توجه به بُعد «فرهنگي- تربيتي» و براي يادگيري بهتر دانش‌آموزان، آموزش هر مفهوم را با يك تصوير و بر اساس پديده‌هاي ملموس دنياي واقعي، شروع كرده اند. اين در حالي است كه تحليل محتواي كيفي كتاب تازه-تأليف رياضي پايه چهارم نشان داده است كه استفاده نامناسب، نابجا و اغراق آميز از پديده‌هاي ظاهراً واقعي و اغلب بيگانه با زندگي روزانه دانش‌آموزان، مي تواند خطري براي خفيف كردن وجه فرهنگي برنامه درسي باشد. مثلاً در راهنماي معلم كتاب‌ درسي رياضي پايه چهارم، گفته شده كه «رويكرد حاكم بر برنامه درسي، يك رويكرد فرهنگي- تربيتي با تأكيد بر حل‌مسئله از طريق محور قرار دادن يادگيرنده در بازسازي مستمر تجربه از راه مهارت‌هاي اكتشاف مي‌باشد». در صورتي كه اين پژوهش نشان داد كه استفاده¬ نادرست از مفهوم فرهنگ، باعث شده كه حتي يادگيري بعضي مفاهيمي كه قبلاً براي دانش¬آموزان ملموس بوده، با مشكل روبرو شود. اين مقاله، به ارائه نتايج تحليل محتواي كيفي فصل كسر اين كتاب از منظر رويكرد «فرهنگي- تربيتي» پرداخته است. در اين بررسي، مشاهده شد كه مغايرت و گاهي تقابل متن كتاب، با فرهنگي كه دانش‌آموزان در آن زندگي مي‌كنند، يادگيري مفهوم كسر را با مشكل مواجه كرده است. در قسمت پاياني مقاله و پس از ارائه يافته ها، به عنوان نتيجه گيري، فعاليتي طراحي شده است كه با استفاده از فرهنگ به معناي وسيع آن، بتواند دانش‌آموزان را كمك كند تا مفاهيم اصلي و عمليات با كسرها را از طريق تقسيم‌بندي به قسمت‌هاي مساوي، جمع و تفريق و مقايسه كسرها با مخرج‌هاي مساوي و نامساوي، ياد بگيرند و در نهايت، قادر شوند كه كسر را به عنوان «عدد»، درك كنند.