دانشِ جغرافياي تاريخي، عاملي كاربردي در راستاي الگوي پايه پيشرفت

جغرافياي تاريخي در برداشتي عمومي در بين پزوهشگران، بيشتر به صورت بررسي وقايع تاريخي در يك قلمرو جغرافيايي مد نظر بوده و از اين لحاظ گاه با تاريخ محلي يكسان دانسته شده است، در حالي كه جغرافياي تاريخي به عنوان يك علم از تركيب دو دانش جغرافيا و تاريخ ايجاد و تاكنون در زمينه كابردهاي گوناگون آن مطالعه دقيقي صورت نپذيرفته است. از سويي پژوهش هاي صورت گرفته در اين حوزه نيز اكثرا يك جانبه مي باشد، به اين معنا كه گاه جغرافياي تاريخي را مطلق در قلمرو علم جغرافيا يا انحصارا در حوزه علم تاريخ بيان داشته اند. پژوهش حاضر با روش توصيفي-تحليلي بر آن است تا به اين پرسش پاسخ دهد كه معناي راستين جغرافياي تاريخي و روش‌ تحقيق علمي در آن براي دستيابي به توسعه و پيشرفت در سطح ملي و فراملي چه مي باشد و متعاقبا اين موضوع نيازمند چه راهكارهاي است؟ يافته ها حاكي از آن است كه انسجامي ساختاري و پيوندي مستمر و معنادار ميان جغرافيا و تاريخ وجود دارد كه خروجي آن جغرافياي تاريخي را شكل مي‌دهد. با اين حال سه حوزه پژوهشي را در تكوين اين علم مي توان بيان داشت: بازساخت چشم اندازهاي گذشته، چشم اندازهاي تاريخي، روابط متقابل محيطي كه دستيابي به ماهيت علميِ اين امور تاثير منحصر به فرد در زمينه توسعه و پيشرفت يك كشور در پي دارد. بر اين اساس بررسي جغرافياي تاريخي موضوعي كاربردي محسوب مي گردد كه متاسفانه بنا به عدم شناخت دقيق آن از سوي پژوهشگران و قانون گذارانِ علمي مغفول مانده و از دستاوردهاي آن بهره برداري چنداني صورت نپذيرفته است.