تجربه پياده سازي طرح اعتبارات خرد سبز در محدوده زاگرس مركزي (نمونه موردي: پروژه توسعه طبيعت‌گردي پايدار در شهر ونك، استان اصفهان

ابتكارات صورت گرفته توسط جوامع و تشكل‌هاي مدني كه منافع محيط زيستي به همراه دارند و همزمان معيشت پايدار و توانمندسازي جوامع محلي را تامين مي‌‌كنند جزء كارآمدترين راه¬هايي هستند كه از طريق آن‌ها مي‌توان به چالش‌هاي محيط زيست جهاني پرداخت. براي پياده ساختن چنين ابتكاراتي اين جوامع و تشكل‌ها ضرورتا نيازمند كمك و حمايت‌هاي مالي وفني هستند. در اين راستا اعتبارات سبز تجربه‌اي جهاني است كه توسط سازمان‌هاي بين‌المللي چون برنامه عمران ملل متحد، صندوق تسهيلات محيط زيست جهاني و صندوق جهاني اعتبارات سبز به اجرا در‌مي‌آيد. تنوع زيستي موجود در كوهستان زاگرس مركزي در ايران داراي اهميت جهاني است. وضعيت توپوگرافي و آب وهوايي، تنوع زيادي را در اكوسيستم¬ها و زيستگاه¬هاي سراسر اين منطقه جغرافيايي به وجود¬آورده¬است. بدين ترتيب زيستگاهي براي تعداد زيادي از گونه ها شامل بيش از 2000 گونه گياه و گونه¬هاي متنوع جانوري فراهم آورده¬است. تعداد قابل توجهي ازاين گونه¬هاي گياهي و جانوري داراي اهميت تجاري براي انسان هستند. در همين راستا طرح حفاظت از تنوع زيستي زاگرس مركزي با هدف حفاظت از تنوع زيستي در سيماي حفاظتي زاگرس مركزي در ابتدا در محدوده¬اي به وسعت ۲ ميليون و ۵۰۰ هزار هكتار تعريف شد. پس از ارزيابي ميان دوره¬اي طرح وسعت اين محدوده به ۳ ميليون و ۱۰۰هزار هكتار افزايش يافت. بر اساس سند طرح حفاظت از توع زيستي زاگرس مركزي كه در تاريخ ۹ ژوئن ۲۰۰۴ بين دولت جمهوري اسلامي ايران و برنامه عمران ملل متحد – تسهيلات جهاني محيط زيست به امضاء رسيده است، سازمان حفاظت محيط زيست به نمايندگي از سوي دولت جمهوري اسلامي ايران متعهد شده تا با حمايت و پشتيباني سازمان تسهيلات جهاني محيط زيست/برنامه عمران ملل متحد و ساير دستگاههاي ملي از جمله وزارت خانه‌هاي كشور و سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و صنايع دستي، نسبت به همسوسازي بهره برداري پايدار و حفاظت از تنوع زيستي در فعاليت‌هاي اقتصادي، برنامه‌ها و طرح‌هاي بخش‌هاي دولتي در محدوده زاگرس مركزي و مناطق آبخيز مديريتي آن اقدام نمايد. يكي از طرح‌هاي پي گرفته شده توسط طرح زاگرس عبارت است از طرح اعتبارات خرد سبز كه به منظور حمايت از تشكل‌ها، جوامع¬محلي و افراد داوطلب به فعاليت در راستاي حفاظت و ترويج شيوه‌هاي بهره‌برداري پايدار از منابع زيستي تهيه شد، تا با تعريف و اجراي فعاليت‌هاي حفاظتي، ضمن كاستن از فشار و بهره‌برداري‌هاي ناپايدار از منابع زيستي، اقدامات مؤثري در راستاي شكوفايي اقتصادي-اجتماعي منطقه انجام شود. در مرحله پايلوت چندين پروژه از اين نوع در منطقه زاگرس مركزي با پشتيباني و تسهيل‌گري طرح زاگرس مركزي به اجرا درآمده است كه يك نمونه آن پروژه به كار گيري اعتبارات خرد تنوع زيستي در توسعه طبيعت‌گردي پايدار در شهر ونك از توابع استان اصفهان مي‌باشد. در اجراي اين پروژه ابتدا يكي از سمن‌ها به عنوان مجري انتخاب گرديد. مجري در بدو امر اقدام به برگزاري مجموعه نشست‌هايي با ذيربطان و ذينفعان نمود تا فرصت‌هاي طبيعت گردي در منطقه شناسايي شوند. همچنين نسبت به شناسايي توانمندي جامعه زنان در خصوص فروش صنايع دستي اقدام گرديد. جهت بسترسازي براي جذب گردشگر تبديل و تجهيز حداقل يك خانه قديمي به بوم كلبه به خانوار داوطلب انجام شد. و در نهايت از نمونه‌هاي موفق اقامتگاه بوم‌گردي بازديد به عمل آمد.