تدوين برنامه حفاظت و توسعه پايدار كوهستان زاگرس مركزي با رهيافت جريان سازي تنوع زيستي

در دهه‌هاي اخير در اثر توسعه ناپايدار و نا‌متوازن، و در نتيجه تغييرات جمعيت، نظام‌هاي اقتصادي و اجتماعي و كاهش روش‌هاي مديريت و كاربري سنتي زمين، تنوع زيستي زاگرس، رو به كاهش نهاده است. چنانچه شيوه‌هاي كنوني استفاده از منابع طبيعي و محيط زيست تغيير داده نشود، ديري نخواهد پاييد كه بسياري از گونه‌هاي موجود، منقرض خواهند شد. سال‌ها است سازمان‌هاي دست اندركار توسعه در منطقه از مطالعات توسعه پايدار برخوردارند و در اجرا نيز سعي در رعايت موازين مربوطه دارند، اما برآيند اقدامات در عرصه طبيعت نتايج مطلوبي در پي نداشته است. اين فعاليت‌ها جزيره‌اي و ناهماهنگ و بدون مشاركت جوامع محلي بوده و در مجموع هيچ‌گونه تاثيري در حفاظت از تنوع زيستي و توازن اكولوژيكي نداشته است. بنابراين مديريت و حفاظت از كوهستان زاگرس تا حد قابل ملاحظه¬اي وابسته به مديريت جامع حوزه هاي آبخيز و وضعيت توسعه در سطح حوزه مي¬باشد. از اينرو نياز به تدوين برنامه حفاظت و توسعه پايدار كوهستان زاگرس مركزي، با هدف تلفيق حفاظت ازتنوع زيستي و توسعه، در فرآيندي مشاركتي با حضور كليه دست اندركاران به وجود آمد و هدف آن توسعه پايدار و متوازن منطقه از طريق جريان سازي حفظ تنوع زيستي در بخش‌هاي مختلف توسعه و بهره برداري از منابع مي‌باشد. در ادامه ضمن هماهنگي براي تصويب فرابخشي اين برنامه در قالب برنامه ششم توسعه كشور و همچنين ابلاغ توسط شوراي برنامه‌ريزي و توسعه استان‌هاي چهارمحال و بختياري، اصفهان، فارس و كهگيلويه و بوير احمد، عملياتي شدن پروژه¬هاي اجرايي برنامه حفاظت و توسعه پايدار كوهستان زاگرس مركزي آغاز گرديده است. بديهي است كه اين رهيافت در مديريت و حفاظت از كوهستان‌هاي كشور رويكرد نويني است كه نهادينه شدن و تعميم آن، نقش مهمي در پايداري اين زيست-بوم‌هاي ارزشمند خواهد داشت. مقاله حاضر ضمن مرور مباني روش شناسي، تجربه طرح حفاظت از تنوع زيستي در چشم انداز زاگرس مركزي را ارائه مي¬دهد.