منشا گچ در خاك و ارتباط آن با سطوح ژئومورفولوژي در مناطق خشك و نيمه خشك

گچ يكي از كاني هاي فراوان در خاك هاي مناطق خشك و نيمه خشك مي-باشد. تشكيل گچ در اين خاكها ارتباط نزديكي با موقعيت ژئومورفولوژي خاك دارد. تحقيقات متعددي در ايران درباره ارتباط اشكال گچ و سطوح ژئومورفيكي صورت گرفته است. در تحقيقي كه در اصفهان صورت گرفت، مشاهده گرديد كه تشكيل افق هاي گچي، سير تكاملي را بر روي سطوح ژئومورفيكي مختلف، از مخروط افكنه بالائي تا دشت دامنه اي طي مي كند. مطالعه اي در استان كهكيلويه نشان داد كه انحلال و انتقال انهيدريت حاصل از بيرون زدگي هاي سنگي به عنوان منبع اصلي گچ پدوژنيك در اين خاك ها مي باشد. اين تحقيق بر روي يك ترانسكت، از مخروط افكنه به سمت دشت آبرفتي رودخانه اي صورت گرفت و نتايج كار نشان داد كه از بالا به سمت پائين شيب از يك طرف، و در داخل يك پدون، از بالا به پائين بر ميزان گچ عدسي پدوژنيك افزوده مي شود. تشكيل اشكال پدوژنيك گچ در خاك در نتيجه تغييرات در شرايط ريز- محيط است كه در طول زمان در خاك اتفاق مي افتد. هر چه شرايط محيطي در خاك مناسب تر باشد، تشكيل كريستال-هاي بزرگ گچ در خاك افزايش مي يابد.