بررسي انتقادي ماهيت، شرايط و احكام تشكيل قراردادهاي تجهيز منابع پولي و اعطاي تسهيلات بانكي در جمهوري اسلامي ايران

A critical study of the nature,conditions and provisions of contracts making and grant funds providing banking facilities in the Islamic Republic of Iran

با گسترش صنعت بانكداري، متفكران مسلمان به اين فكر افتادند كه به شكلي از اين پديده استفاده كنند اما به دليل آن كه بيش‌تر فعاليت‌هاي بانك براساس قرض با بهره است كه از نظر اسلام ربا و ممنوع مي باشد, از اين رو ابتدا تلاش نمودند با حفظ عمليات بانكداري متعارف, توجيه‌هاي شرعي پيدا كنند اما در عمل استدلالي كه مورد پذيرش علماي دين باشد به دست نيامد، در اين جا بود كه برخي انديشمندان اسلامي درصدد طراحي بانكي براساس معاملات اسلامي برآمدند و نتيجه آن را امروزه در قالب بانك‌هاي بدون ربا و اسلامي مشاهده مي كنيم. بانك‌هاي اسلامي گرچه با بهره‌گيري از قواعدي همچون فقه در حذف ربا از عمليات بانكي و جايگزيني معاملات مجاز, با هم مشترك هستند اما در اينكه از چه عقود و قراردادهايي براي تجهيز و تخصيص منابع استفاده كنند تفاوت دارند. اين تفاوت‌ها باعث شكل‌گيري الگوهاي متفاوت از بانكداري اسلامي شده است. اختلاف الگوها و شيوه‌ها گرچه موجب مطرح شدن افكار نو شده و ايدة بانكداري اسلامي بر مبناي اصول و قواعد فقهي را تكامل مي بخشد اما در بلند‌مدّت مانع رسيدن به يك الگوي واحد جهاني كه بتوان آن را در سراسر كشورهاي اسلامي به اجرا گذاشت, مي‌گردد. اين پژوهش با بررسي ماهيت، شرايط و احكام فقهي برخي از قراردادهاي تخصيص منابع پولي و قراردادهاي تجهيز منابع بانكي و نقد آن در ايرانهمت همت گمارده است.

interest,allocation,supply,contract,Islamic economics