پهنه‌بندي ضريب فرسايش پذيري خاك (K) توسط زمين آمار (مطالعه موردي: حوزه آبخيز درويش چاي)

يكي از عوامل اصلي و مؤثر در ايجاد فرسايش آبي، مقدار فرسايش پذيري ذاتي خاك است. با شناخت و ارزيابي اين عامل، مي‌توان از طريق راهكارهاي اصولي از زيان هاي مختلف فرسايش جلوگيري كرد و يا آن را به حداقل ممكن رسانيد. تاكنون روش‌هاي مختلفي به‌صورت مستقيم (اندازه گيري) يا غيرمستقيم (استفاده از مدل) براي تعيين عامل فرسايش پذيري خاك معرفي ‌شده است. روش‌هاي مستقيم علي رغم دقت مناسب، به سبب وقت‌گير بودن و جنبه هاي اقتصادي، زياد مورد توجه نبوده، در حاليكه استفاده از مدل ها، روز به روز توسعه مي يابد. هدف از اجراي اين تحقيق، برآورد مقدار ضريب فرسايش پذيري و تهيه نقشه پهنه بندي آن بر اساس نقاط اندازه گيري شده در سطح حوزه آبخيز درويش چاي يكي از حوزه‌هاي مهم آبخيز استان اردبيل توسط روش‌هاي زمين آماري مي باشد. در پهنه بندي به روش كوكريجينگ بدليل ارتباط و همبستگي نزديك مقدار سيلت به ضريب فرسايش پذيري خاك، مقدار سيلت به عنوان متغير كمكي انتخاب گرديد. در بين مدل هاي برازشي، مدل كروي بدليل ضريب تبيين بالاتر (43/ 0=R^2) به عنوان بهترين مدل و روش كريجينگ ساده با توجه به معيارهاي آماري بدست آمده ريشه دوم ميانگين مربعات خطا (064 /0=RMSE)، ضريب ناش- ساتكليف (00031 /0 -=NSC )، ميانگين خطاي باياس (0012/ 0=MBE) و مجذور ميانگين اشتباهات (0048 /0=MSE) به عنوان برترين روش معرفي گرديد. با توجه به نتايج تحقيق بدست آمده مي توان بيان نمود كه روش هاي درون يابي از جمله روش هاي زمين آمار مي توانند به عنوان ابزاري توانمند و دقيق و در عين حال ساده، دردسترس و ارزان در علوم كشاورزي و منابع طبيعي مورد استفاده گسترده قرار گيرد.