توصيف آگاهي ورزشي زنان باردار ورزشكار و غيرورزشكار

چكيده سابقه و هدف: ورزشهاي دوران بارداري همواره مورد تأكيد علم مامايي و متخصصين تربيتبدني و علوم ورزشي بوده، براي مادر و جنين داراي منافع زيادي هست و از اولويتهاي بهداشتي و مراقبتي بااليي برخوردار است. در اين راستا هرگونه برنامه-ريزي، نيازمند شناخت ميزان آگاهي و عملكرد زنان باردار جامعه در ارتباط با ورزش خواهد بود. بنابراين با عنايت به اندك بودن مطالعات انجام شده در اين زمينه و نقش ورزش در سالمت جسمي و رواني مادر در دوران بارداري، اين مطالعه با هدف بررسي ميزان آگاهي ورزشي زنان باردار مراجعهكننده به مراكز بهداشت شهرستان گرگان نسبت به فعاليتهاي ورزشي دوران بارداري، طراحي و اجرا شده است. مواد و روشها: مطالعه از نوع توصيفيتحليلي به شيوهي ميداني است. جامعهي آماري شامل كليهي زنان باردار )سن بارداري23-04هفته( سالم و مراجعه كننده به مراكز بهداشت شهرستان گرگان))9212ميباشد. نمونهگيري به صورت خوشهاي و غيرتصادفي مبتني بر هدف، با تخصيص متناسب انجام شد. 94 مركز، از بين مراكز بهداشت شهري و روستايي انتخاب شدند و 322 نفر به عنوان حجم نمونه 999( نفر ورزشكار و 931 نفر غيرورزشكار( انتخاب شدند. ابزار تحقيق پرسشنامهي محقق ساخته بود كه اعتبار محتوايي آن توسط تعدادي از اساتيد دانشگاه و پايايي توسط ضريب آلفاي كرانباخ )4/044( محاسبه شد. پرسشنامه داراي دو بخش؛ .)9سؤاالت عمومي، 91پرسش،.)3 آگاهي ورزشي زنان باردار در 2 حيطه شامل؛ آگاهي از موارد منع ورزش،عالئم هشدار دهنده براي توقف ورزش،فوايد ورزش،تأثير ورزش بر عوارض بارداري، ورزشهاي خطرناك و اصول صحيح تمرين در دوران بارداري با 21سؤال است. روش جمعآوري دادهها،مصاحبه با زنان باردار توسط ماماها و بهورزان آموزشديده بود. دادهها به كمك آمار توصيفي)ميانگين، درصد فراواني( تحليل شدند. يافتهها: در گروه زنان باردار ورزشكار؛ %13/0 با شروع بارداري فعاليت روزانه خود را كاهش ندادند. ميانگين نمرات آگاهي11/14± 92/19 بود. %9/9 داراي آگاهي خيلي ضعيف، %1 داراي آگاهي ضعيف، %14/0 داراي آگاهي متوسط، %30 داراي آگاهي خوب و %99/9 داراي آگاهي خيلي خوب بودند. در گروه زنان باردار غيرورزشكار؛ 14/0 درصد در حين بارداري ورزش نمي كردند. ميانگين نمرات آگاهي آنان 12/19±1/40 بود. %9/2 داراي آگاهي خيلي ضعيف،%0/ 9 داراي آگاهي ضعيف، %93 داراي آگاهي متوسط، %04/0 داراي آگاهي خوب و %99/3 داراي آگاهي خيلي خوب بودند. نتيجهگيري: نمره ميانگين دو گروه نشان ميدهد كه در حدود 09/0 درصد از افراد از آگاهي خوب برخوردار بودند اما 02 درصد از همين افراد اعالم كردند كه با شروع بارداري فعاليت بدني خود را كاهش دادند و به طور متوسط در دو گروه 01 درصد هم اصالً در اين دوران ورزش نميكردند؛ بنابراين تنها سطح آگاهي باال منجر به افزايش عملكرد نميشود؛ بديهي است كه رفتار انسان بازتابي از عوامل مختلف است و آموزش بهداشت نيز به عنوان محور و مركز ثقل فعاليتها و برنامههاي بهداشتي به منظور اثربخشي برنامههاي خود نيازمند شناخت رفتار و عوامل مؤثر بر آن جهت تغيير يا تعديل رفتارهاي موجود و نيز جايگزين نمودن رفتار جديد است و اين مسئله نقش مدلها و تئوريهاي مطالعهي رفتار در آموزش بهداشت