طراحي شبكه اكتشاف تفصيلي بهينه كانسار سولفات سديم ميقان اراك با روشهاي كلاسيك و زمين آماري

Designing optimum detailed exploration grid for sodium sulfate deposit of Mighan-Arak using statistical and geostatistical methods

عمليات اكتشاف معدني نيازمند تصميم گيري هاي منطقي و بهينه است كه در راستاي آنها مقدار قابل توجهي از هزينه، بودجه و دانش فني به مناسب ترين شكل به مصرف برسد. در مطالعه حاضر به عنوان يك نمونه عملي، طراحي و تعيين ابعاد شبكه اكتشاف تفصيلي براي محدوده سولفات سديم كوير ميقان اراك با دو روش آمار كلاسيك و زمين آماري انجام شده است. در روش آمار كلاسيك با تجزيه و تحليل آماري داده هاي عيارسنجي، ضريب تغييرات عيار در دو راستاي مناسب تقريباً عمودبرهم محاسبه شده و شبكه اكتشافي مستطيلي به ابعاد 812×866 متر براي منطقه كوير ميقان به­دست آمد. براي محاسبه ابعاد شبكه به روش زمين آماري، واريوگرافي در راستاهاي مختلف صورت گرفت. با تجزيه و تحليل واريوگرام­هاي ترسيم شده براي داده­هاي عيارسنجي، مشاهده شد كه اغلب آنها از نوع كروي و نمايي با دامنه تاثير حداقل 6220 و حداكثر 12375 متر مي­باشند. بر اين اساس شبكه اكتشاف مستطيلي به ابعاد 1244×2475 متر پيشنهاد شد كه طول مستطيل در راستاي با آزيموت 140 درجه (امتداد شمال غربي- جنوب شرقي) و عرض آن در راستاي با آزيموت 50 درجه (امتداد شمال شرقي- جنوب غربي) توجيه مي گردد. نتايج پژوهش نشان مي دهند كه شبكه هاي اكتشافي طراحي شده با دو روش مذكور با يكديگر تفاوت زيادي دارند. به هرجهت روش زمين آماري با در نظر گرفتن ساختار فضايي كانسار، از دقت بالاتري برخوردار بوده و بنابراين نتايج آن از قابليت اعتماد بيشتري برخوردار است.

The operation of mineral exploration needs some logical and optimum decision makings which some cost, budget and knowledge should be spent for them as the most appropriate form. In current study as a real case study, detailed exploration grid for sodium sulfate deposit of Mighan-Arak has been designed by both statistical and geostatistical methods. By means of statistical method through statistical analysis of assay data, coefficient of variation of the data were calculated along two approximately orthogonal directions and a rectangular exploration grid with dimensions of 866*812 m was obtained for the region. To compute the grid dimensions using geostatistical method, the variography was carried out in diverse directions. Analyzing strike variograms drawn for assay data reveal that the most of variograms are spherical and exponential types with the minimum and maximum range of 6220m and 12375m respectively. Therefore a rectangular exploration grid with dimensions of 2475*1244 m was suggested in such a way that the length and width of the rectangle are oriented at the directions by azimuth 140° (north west- south east) and 50° (north east- south west), respectively. The results of the research show that designed exploration grids by two mentioned methods are very different. However, geostatistical method by considering spatial structure of the deposit is more accurate, so its results are highly reliable.