بررسي نقش فعاليت‌هاي خيرخواهانه در تحقق ظرفيت‌هاي تامين مالي خرد در ايران

در دهه‌هاي اخير نهادهاي تامين مالي خرد توانسته‌اند با تمركز بر افزايش دسترسي مالي براي ساكنان مناطق روستايي و حاشيه شهر‌ها، نقش مثبتي را در توانمندسازي مناطق بسيار فقير بازي كنند. در واقع اين صندوق‌ها به دنبال آن هستند كه نه فقط منابع مالي بلكه مهارت‌هاي لازم براي كسب درآمد (از توليد تا بازاريابي و فروش) را به مخاطبان خود انتقال دهند و از اين رو مي‌توانند اثرگذاري بيشتري در رفع فقر (در مقايسه با كمك‌هاي مستقيم و صدقات نقد) داشته باشند. اين نهادها عمدتاً بدون كمك دولت‌ها اداره مي‌شوند. اين استقلال از يك سو موجب افزايش چابكي و ارتقا كارايي آن‌ها شده و از سوي ديگر اثرات مثبت و مهمي را در روحيه كار و مشاركت گروهي مخاطبان (مردم فقير مناطق فقير روستاها و حاشيه‌ شهرها) ايفا مي‌كند. البته به دليل محدوديت پس‌انداز مردم مناطق هدف، توانايي اين صندوق‌ها منحصر به پرداخت وام‌هايي بسيار كوچك بوده كه همين امر اثر توسعه‌اي اين نهادها را محدود كرده است. در اين مقاله سعي شده است با توجه به جايگاه تأمين مالي خرد در فقر زدايي و پس از مرور مشكلات و كاستي‌هاي تجربيات كنوني استفاده از تامين مالي خرد در كشور، به نقش فعاليت‌هاي خيرخواهانه در گسترش تامين مالي خرد و رفع مشكلات اجرايي آن پرداخته شود. مطالعات اين مقاله نشان مي‌دهد براي گسترش صندوق‌هاي تامين مالي خرد مي‌توان بر فعاليت‌هاي خيريه و منابع تخصيص داده شده براي امور خير توسط خيرين، استفاده نمود. در صورت توسعه فعاليت اين صندوق‌ها بر اساس منابع خيرخواهانه، به صورت گسترده شاهد آثار اقتصادي چون رشد توليد، بهبود وضعيت اشتغال و آثار اجتماعي چون ارتقا روحيه كار، افزايش اعتماد به نفس فقرا، مشاركت‌پذيري بيشتر و به تبع آن حس مسئوليت براي آن‌ها خواهيم بود. هبه، قرض الحسنه و درآمدهاي ناشي از اموال موقوفه مي‌تواند موجب تقويت ترازنامه اين صندوق‌ها و در نتيجه امكان اعطاي وام بيشتر شود.