تحليلي بر چگونگي حفظ كرامت انساني بر مبناي اخلاق تعليم و تربيتي امام رضا(ع)

تعليم، پرورش و استقلال نيروي فكري دادن و زنده كردن قوه ابتكار توسط معلم است و تربيت، پرورش دادن و به فعليت در آوردن استعدادهاي دروني كه بالقوه در يك شي موجود است. آموزش و گسترش علم مطلوب، آميخته با آداب و كرامت اسلامي و بهره گيري از الگوهاي اسلامي مي تواند يك ملت را به اوج سعادتمندي دنيوي و اخروي برساند. لذا اين پژوهش بر اساس مطالعات گسترده كتابخانه اي به بررسي ديدگاه ها و نقطه نظرات مطرح شده در كتب موجود و مقالات و نشريات در زمينه آموزش و گسترش علم در سيره امام رضا(ع) پرداخته شده است و هدف اصلي آن بررسي حفظ كرامت انساني بر مبناي سيره تعليم و تربيتي امام رضا(ع) بوده است. كه شيوه آموزش و گسترش علم امام رضا(ع) بر اساس سه شاخصه اصلي و محكم آداب و كرامت انساني مهارتي و محتوايي يكي از بي نظيرترين آموزش و گسترش علم در طول تاريخ اسلام و بشريت بوده است و هنوز كه هنوز است انگشت تعجب بر دهان دوست و دشمن نهاده است. آموزش و گسترش علم ايشان به گونه اي بوده است كه با رعايت اصول ادب و بيان داراي گيرايي بوده و طرف مقابل را به سوي خود كشانده و تحت تاثير قرار مي داده است در شرايطي كه از طرف مقابل بي اهانتي صورت مي گرفته است مصالح عام و اسلام را بر مسائل شخصي مقدم شمرده و با كنترل خويش شرايط را به نفع خود تغيير مي داده است كه در ضمن آن كرامت انساني نيز حفظ شده است. ايشان از مهارتهاي مختلف كلامي، فني، مخاطب شناسي، استنادي، نظام سازي، آداب فني ساختار آموزش و گسترش علم و بسياري از موارد ديگر به طور كامل مطلع بوده و در آموزش و گسترش علم خود به كار مي بسته است كه از مهم ترين شاخصه هاي حفظ كرامت انساني مي باشد. ايشان به لحاظ محتوايي نيز در استفاده از برهان و استدلال، تسلط بر منابع مختلف، و پرورش محتواي آموزش و گسترش علم از شگرد و مهارت خاصي برخوردار بوده به گونه اي كه بيشترين تاثير را بر طرف مقابل نهاده و زمينه ساز گسترش اسلام ناب مي شده است و كرامت انساني او حفظ مي شده است. هدف حضرت از آموزش و گسترش علم و به كار گرفتن آن، تنها توسعه معارف اسلامي و گسترش اسلام بوده است. در هر يك از نكته هاي مورد بحث چنانچه به طور عميق در آن غور بخوريم، ظرافت هايي وجود دارد كه مي تواند نظام آموزش و گسترش علم يك ملت را به راه صحيح رهنمون شده و سعادت دنيا و آخرت آن ملت را فراهم نمايد.