فرار مغزها و پيشرفت

يكي از موانع اجتماعي پيشرفت كشورهاي در حال توسعه، به ويژه ايران، پديده‌اي به نام فرار مغزها است. هدف ما از نگارش اين پژوهش تبيين و تعريف واژه فرار مغزها، عوامل مؤثر در آن و راه‌هاي پيشگيري از آن است. روش ما در اين پژوهش روش همسوسازي است كه هدف آن به دست آوردن داده‌هايي مختلف امّا مكمل در مورد يك مسئله‌ي پژوهشي است تا بتوان آن مسئله را درك كرد. مهاجرت يعني از موطن خود به جايي ديگر نقل مكان كردن و هجرت گزيدن و كسي را كه از موطن خود به جايي نقل مكان مي‌كند مهاجر گويند. فرار مغزها در واقع فرار سرمايه‌هاي انساني است. واژه فرار مغزها افزون بر ناراضي بودن مهاجر از ماندن در كشور مبدأ و نامساعد بودن شرايط حضور آن در كشور، به روند ناشفاف و زير زميني اين پديده نيز اشاره دارد. روند تاريخي پديده فرار مغزها در كشور ما ايران شامل سه دوره‌ي مشخص است:1.‌ دهه‌هاي 40 و 50 تا پيروزي انقلاب اسلامي، 2.‌ مقطع سال‌هاي 1357 و 1358 و ابتداي جنگ تحميلي و 3.‌ دوره جديد مهاجرت. عوامل فرار مغزها در ايران عبارتند از: عوامل فرهنگي و اجتماعي، اقتصادي و سياسي. راهكار اصلي براي پيشگيري از فرار مغزها و مقابله با اين پديده، تركيبي از روش مدل جاذبه ـ دافعه و حفظ آمادگي در روند جهاني شدن است.