بررسي تاثير نوسانات سريع تر از درياي كاسپين در بروز چالش‌هاي محيطي كرانه‌هاي جنوب‌خاوري آن طي دوره زماني 1396-1214 خورشيدي

گرمايش زمين طي ساليان گذشته مشكلات فراواني را براي محيط‌طبيعي كشورمان ايجاد نموده است. يكي از مهمترين و حساس‌ترين نمودهاي محيطي آن تاثير بر پيكره محيط‌هاي آبي حاشيه‌اي و درون‌قاره‌اي از جمله درياچه‌ها و تالاب‌ها مي‌باشد كه معمولا به‌صورت خشك‌شدن آنها به‌قوع پيوسته‌است. تراز درياها تحت‌تاثير گرمايش‌زمين درحال بالاآمدن بوده و مناطق پست ساحلي را با چالش‌هاي مهمي روبرو نموده‌است. كرانه‌هاي جنوب‌خاوري درياي كاسپين (خليج گرگان و تالاب ميانكاله) كه هدف مورد بررسي اين پژوهش است يكي از اين نمونه‌ها مي‌باشد. اين پژوهش با هدف بررسي تاثير گرمايش‌زمين و پسروي تراز درياي كاسپين در بروز چالش‌هاي محيطي كرانه‌هاي جنوب‌خاوري آن با استفاده تلفيقي تصاوير ماهوره‌اي، داده‌هاي ترازسنجي دريا و بازديدهاي ميداني انجام شده‌است. يافته‌ها نشان مي‌دهند تراز دريا بين سال‌هاي 1394-1214 دوره‌هاي نوساني متعددي را تجربه نموده است. اما بي‌سابقه‌ترين نوسان تراز دريا بين سال‌هاي 1356-1308 رخ‌داده به‌طوري‌كه در مجموع حدود 6 متر نوسان را به ثبت رسانيده است. همچنين يافته‌ها نشان مي‌دهند عليرغم دوره‌هاي نوساني سريع تراز دريا، فازي پسروي‌اي كه طي 1394-1374 با نرخ متوسط سالانه حدود 8/13 سانتيمتر رخ‌داده بيشترين تاثير را بر پيكره و حيات خليج گرگان و تالاب بين‌المللي ميانكاله وارد نموده و آنها را در معرض خشكيدگي كامل قرار داده است. بررسي داده‌هاي ترازسنجي درياي كاسپين و تطبيق زماني آنها با تصاوير ماهواره‌اي و بازديدهاي ميداني گوياي آن است كه طي سال‌هاي گذشته سطح تراز دريا همچنان به پسروي خود ادامه داده به‌طوري‌كه نرخ پسروي آن در سال 1396 نسبت به سال 1395 به‌مقدار 22 سانتيمتر در سال بوده است.