تحليلي بر جنبه ذهني تربيت فرهنگي و دلالت هاي آن براي برنامه ريزي درسي

پژوهش حاضر با هدف تبيين جنبه ذهني تربيت فرهنگي از منظر برنامه ريزي درسي جهت آموزش مطلوب و ارائه راهكارهايكاربردي به برنامه ريزان درسي جهت پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي انجام شد. از آنجايي كه ذهن، انبار معرفت و دانايي،عامل حفظ و نگهداري آن و موجبي براي كشف و ابداع است و ابعاد ذهن وسيع، متعدد و عناصر آن هوش، كنجكاوي،چراجويي، عقل، فكر، حافظه، دقت، تخيل، تصور، تجسم خلاقيت، استعداد و توان استدلال و استنباط است؛ لذابرنامه ريزان درسي در سطح خرد و كلا ن بايستي نسبت به تربيت و تقويت آنها اهتمام ورزند. نتايج بررسي الگوهاي مختلف برنامه ريزي درسي كه با روش توصيفي- تحليلي و با استفاده از مطالعه كتابخانه اي صورت گرفت نشان داد كه اگر چه انواع مختلف دسته بندي ها و نظريه هاي برنامه درسي همپوشاني وجود دارد اما بيش از ساير نظريه ها، نظريه برنامه درسي ميلر وآيزنر جنبه ي ذهني تربيت فرهنگي را توجيه مي كنند. مدل ذهن، بازنمايي هاي ذهني از يك وسيله يا حالت امور در جهان واقعي است. طبيعتاً مدل هاي ذهني ما راجع به اين كه چگونه درباره ي كار كردن اشياء فكر مي كنيم، به دانش ما بستگيدارد. ميلر در دسته بندي نظريه هاي برنامه درسي طيفي را مبني بر ابعاد دروني و بيروني مطرح مي كند. در يك طيف ديدگاه هاي تربيتي، ديدگاه هايي قرار دارندكه توجه آنها به ابعاد بيروني (مانند رفتار دانش آموزان) معطوف است. و در انتهاي طيف، تاكيد بيشتري بر ابعاد دروني قرار دارد. در ميانه آن ديدگاه هايي قرار دارند كه كانون توجه خود را تعامل ميان ابعاددروني و بيروني قرار داده اند. در ديدگاه فرايند شناختي ميلر كه به مطالعه نحوه ي تفكر انسان مي پردازد، برنامه هايي راتدوين مي كنند كه حالت هاي مختلف تفكر (استدلال) را تقويت نمايد و ديدگاه انسان گرايانه و ديدگاه ماوراي فردي كه كانون توجه را استعلاي خود، تفكر شهودي و تفكر خلاق قرار داده است همراه با ديدگاه رشد و تكامل فرايندهاي شناختي آيزنر توجيه كننده جنبه ذهني تربيت فرهنگي با رهيافت پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي، بوده است.