تبيين مباني معرفت شناختي تفكر انتقادي با تأكيد بر روش سقراطي

عصر حاضر، عصري است كه تحت عنوان عصر انفجار اطلاعات از آن نام برده مي شود. دراين دوره، اطلاعات از طريق فن آوري هاي پيشرفت هاي همچون اينترنت و شبكه هاي جهاني اطلاع رساني به وفور يافت مي شوند، بنابراين صرف داشتن اطلاعات نمي تواند مفيد و كارساز باشد؛ بلكه تجزيه و تحليل و نحوه ي كاربرد اين اطلاعات حائز اهميت است. تفكر انتقادي اين امكان را براي فرد فراهم مي كند تا حقيقت را در ميان به هم ريختگي حوادث و اطلاعاتي كه وي را احاطه مي كند، جستجو نمايد و به هدفش كه رسيدن به كامل ترين درك ممكن است، دست يابد. در دايره المعارف جامع آموزش و پرورش، تفكر انتقادي را به معناي كاربرد ديدگاه ها و رويكردهاي شخصي به جاي پذيرش ساده و بدون ارزيابي در مورد قضاوت ها، نگرش ها و اطلاعات ديگران تعريف نموده است. ريشه هاي خردمندانه ي تفكر انتقادي قدمتي ديرينه دارد، روش تدريس و ديدگاه سقراط در 2500 سال قبل مؤيد اين مطلب است. سقراط، اهميت پرسش سؤالات عميق را كه موجب ميشوند انسان قبل از پذيرش هر ايده اي به تفكر درآن بپردازد، و نيز اهميت جستجوي شواهد، آزمايش دقيق، استدلال، فرضيه ها و تحليل مفاهيم اساسي را نشان داد. روش او كه اينك به پرسش و پاسخ سقراطي معروف است، بهترين راهبرد آموزش تفكر انتقادي مي باشد. با توجه به اهميت مهارت تفكر انتقادي و همچنين ضرورت پرورش و كاربرد آن در زندگي افراد بشر، شناسايي اين مهارت، امري لازم به نظر ميرسد و اولين گام در راه پرورش اين مهارت،شناسايي مباني آن است. لذا با توجه به مراتب فوق، هدف اساسي پژوهش حاضر، تبيين مباني معرفت شناختي تفكر انتقادي، با تأكيد بر روش گفت و گوي سقراطي و با روش تحقيق توصيفي- تحليلي مي باشد .