اصول اخلاق حرفه اي با تأكيد بر ارزشهاي ديني و فرهنگي در مشاوره و روان درماني مجرمين

ﺑﯽ ﺷﮏ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺳﺎﻟﻢ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺳﻼﻣﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﺷﻬﺮوﻧﺪان آن اﺳﺖ؛ ﻟﺬا ﻫﻤﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ و ﻧﻬﺎدﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﺑﺎ ﺳﻼﻣﺖ ﻓﺮد و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺳﺮوﮐﺎر دارﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي، درﻣﺎن و ارﺗﻘﺎء ﺳﻄﺢ ﺑﻬﺪاﺷﺖ روان آن، از ﺧﺪﻣﺎت ﺗﺨﺼﺼﯽ ﻣﺸﺎوره و روان ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺑﻬﺮه ﺑﺒﺮﻧﺪ. ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي از ﺧﺪﻣﺎت ﻣﻄﻠﻮب روان ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ و ﻣﺸﺎوره اي ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺳﻼﻣﺖ روان، اﺗﺨﺎذ ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب در ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻓﺸﺎرﻫﺎي دروﻧﯽ و ﺗﻨﺶ ﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺰه و ﺟﺮم در زﻧﺪاﻧﯿﺎن اﻣﺮي ﺿﺮورري اﺳﺖ. اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت روان ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺑﻪ اﻓﺮاد آﺳﯿﺐ دﯾﺪه رواﻧﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ از آن ﺣﯿﺚ ﺿﺮوري اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ اﺛﺮﮔﺬار و اﺻﻠﯽ در ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺧﻄﺮات و آﺳﯿﺐ ﻫﺎ در ﻣﺤﯿﻂ زﻧﺪان و ﺑﻌﺪ از آزادي در ﻣﺤﯿﻂ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. در واﻗﻊ ﺣﻖ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺷﻬﺮوﻧﺪان اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻧﯿﺎز ﺑﺎ اﻋﺘﻤﺎد ﮐﺎﻣﻞ و اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻪ روان ﺷﻨﺎس و ﻣﺸﺎور واﺟﺪ ﺻﻼﺣﯿﺖ و داراي ﭘﺮواﻧﻪ اﺷﺘﻐﺎل از ﻣﺮﺟﻊ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻋﻠﻤﯽ-ﺣﺮﻓﻪ اي ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﻨﺪ. اﯾﻦ در ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ زﻧﺪاﻧﯿﺎن ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﺤﺒﻮس و ﻣﺤﺪود ﺑﻮدن ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ ﻧﯿﺎز روان ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺷﺪﯾﺪ، ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از اﯾﻦ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺮه ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ، ﻟﺬا ﺣﻀﻮر روان ﺷﻨﺎﺳﺎن و ﻣﺸﺎوران ﻣﺘﺨﺼﺺ و داراي ﺻﻼﺣﯿﺖ ﺣﺮﻓﻪ اي ﺑﺎ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪي، داﻧﺶ، ﻣﻬﺎرت و ﭘﺸﺘﮑﺎر ﮐﺎﻓﯽ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﮕﺮش ﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﯽ و اﺳﻼﻣﯽ و آﮔﺎه ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ زﻧﺪان ﻫﺎي ﮐﺸﻮر ﺿﺮوري اﺳﺖ. از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ، آن دﺳﺘﻪ از ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﮐﻪ ﺑﺮاي اﯾﻦ اﻣﺮ اﻧﺘﺨﺎب و ﮔﺰﯾﻨﺶ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ، ﻋﻼوه ﺑﺮ دارا ﺑﻮدن وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ذﮐﺮ ﺷﺪه ﻻزم اﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎي ﺧﺎص زﻧﺪان ﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ، ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﺎ، ﻣﺪاﺧﻼت روان ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ در ﺑﺤﺮان، اﺻﻮل رازداري، ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي رازداري و ارزش ﻫﺎي ﻗﻮﻣﯽ- ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ در ﮐﺎر ﺑﺎ زﻧﺪاﻧﯿﺎن، آﮔﺎﻫﯽ و اﺷﺮاف ﮐﺎﻣﻞ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﻨﺪ. ﭼﺮا ﮐﻪ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ روان ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺧﺼﻮﺻﺎ ﺑﺮاي اﻓﺮاد آﺳﯿﺐ ﭘﺬﯾﺮ داراي ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻫﺎي ﺧﺎﺻﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺑﻪ آن ﺑﯽ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺷﻮد، ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻬﺪﯾﺪي دو ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﺮاي روان ﺷﻨﺎس و ﻓﺮد ﻣﺤﺒﻮس اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ و ﺿﺮورت وﺟﻮد ﭼﺎرﭼﻮﺑﯽ ﻣﺪون و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮاي ﮐﺎر ﺑﺎ زﻧﺪاﻧﯿﺎن، ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻗﺼﺪ دارﻧﺪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ آﺋﯿﻦ ﻧﺎﻣﻪ اﺟﺮاﯾﯽ ﺳﺎزﻣﺎن زﻧﺪان ﻫﺎي ﮐﺸﻮر، ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﺎﻧﮑﻮك در ﮐﺎر ﺑﺎ زﻧﺪاﻧﯿﺎن)ﻣﺼﻮب2011(، ﻧﻈﺎم ﻧﺎﻣﻪ اﺧﻼق ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﻈﺎم روان ﺷﻨﺎﺳﯽ و ﻣﺸﺎوره ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان)1385(، اﺻﻮل اﺧﻼﻗﯽ روان ﺷﻨﺎﺳﯽ و ﻧﻈﺎم ﻧﺎﻣﻪ رﻓﺘﺎري اﻧﺠﻤﻦ روان ﺷﻨﺎﺳﯽ اﻣﺮﯾﮑﺎ )APA,2002(، ﻧﻈﺎم ﻧﺎﻣﻪ اﺧﻼﻗﯽ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺸﺎوره اي اﻧﺠﻤﻦ ﻣﺸﺎوره اﻣﺮﯾﮑﺎ )CCA,1999(، ﻧﻈﺎم ﻧﺎﻣﻪ اﺧﻼﻗﯽ اﻧﺠﻤﻦ ﻣﺸﺎوره ﮐﺎﻧﺎدا )CCA,1999(، ﻧﻈﺎم ﻧﺎﻣﻪ اﺧﻼﻗﯽ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺸﺎوران، اﻧﺠﻤﻦ ﻣﺸﺎوره ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ )BAC,1998(،ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ، ﺗﺒﯿﯿﻦ و ﺗﺸﺮﯾﺢ اﺻﻮل اﺧﻼق ﺣﺮﻓﻪ اي در ﻣﺸﺎوره و روان درﻣﺎﻧﯽ زﻧﺪاﻧﯿﺎن ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ارزﺷﻬﺎي دﯾﻨﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ. ﻫﺪف اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، اﻓﺰاﯾﺶ آﮔﺎﻫﯽ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺑﻬﺪاﺷﺖ روان ﻣﺴﺘﻘﺮّ در زﻧﺪان ﻫﺎ در ﺧﺼﻮص اﺻﻮل اﺧﻼق ﺣﺮﻓﻪ اي ﻣﺸﺎوره و درﻣﺎﻧﮕﺮي در ﺣﻮزه ﺳﻼﻣﺖ زﻧﺪاﻧﯿﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ، ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ﺳﺎﺧﺘﻦ آﻧﻬﺎ و ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﮑﺮد آﻧﺎن و رﺿﺎﯾﺖ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد.