اماكن ، شيوه هاي آموزش وكتب درسي اقليم فارس در قرون نخستين دوره اسلامي

اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﺮرﺳﯽ اﻣﺎﮐﻦ ، ﺷﯿﻮه ﻫﺎي آﻣﻮزش و ﮐﺘﺐ درﺳﯽ ﻗﺮون ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ اﺳﻼﻣﯽ ﻗﺮن اول ﺗﺎ ﻫﻬﻬﻔﺘﻢ ﻫﺠﺮي قمري اﺑﺘﺪاء ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ اﻣﺎﮐﻦ وﺷﯿﻮه ﻫﺎي آﻣﻮزش ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﭘﺮدازد. در اﯾﻦ دورﻫﺎز ﭘﻨﺞ دﺳﺘﻪ ﻣﺮﮐﺰ آﻣﻮزﺷﯽ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻣﮑﺘﺐ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ و ﻣﺪارس رﺑﺎط ﻫﺎ و ﺧﺎﻧﻘﺎﻫﺎ- ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن و آﺗﺸﮑﺪه ﻫﺎ ﻧﺎم ﺑﺮده ﺷﺪه ﮐﻪ در ﻫﺮﮐﺪام از ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﺰﺑﻮر آﻣﻮزش ﺑﺎ ﺳﺒﮏ و ﺳﯿﺎق ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻮد اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ در ﺑﺨﺶ دﯾﮕﺮ از اﯾﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ 25 اﺛﺮ ﻣﮑﺘﻮب ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﯾﻦ دوره ﮐﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎن اﯾﻦ ﺗﺎﻟﯿﻔﺎت اﮐﺜﺮ از داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﻨﺎم اﯾﻦ دوره ﺑﻮد ﻧﺎم ﺑﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮي آﻣﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻤﺪه ﻣﻄﺎﻟﺐ و ﻣﺤﺘﻮي و اﻣﺎﮐﻦ آﻣﻮزﺷﯽ در اﯾﻦ دوره ﺳﺒﮏ ﻣﺬﻫﺒﯽ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ در اﯾﻦ دوره ﺗﺎﺛﯿﺮات دﯾﻦ اﺳﻼم وﻓﻠﺴﻔﻪ آن در اﯾﻦ ﻧﻮاﺣﯽ ﺑﻪ ﺣﺪي ﺑﻮده اﺳﺖ ﮐﻪ ﻏﺎﻟﺐ ﻣﺤﺘﻮاي دروس و اﻣﮑﺎن آﻣﻮزﺷﯽ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﺬﻫﺒﯽ دارد در آﻣﻮزش ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ اﮔﺮﭼﻪ از روﺷﻬﺎي ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﺸﺪه وﻟﯽ ﺑﺎز وﺟﻪ ﻏﺎﻟﺐ ﺣﺘﯽ ﻃﺮز ﻟﺒﺎس ﭘﻮﺷﯿﺪن داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﻃﺐ ﻧﯿﺰ ﺳﺒﮏ ﻣﺬﻫﺒﯽ و اﺳﻼﻣﯽ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ دوره ﺑﺮداﺷﺖ ﻫﺎي ارزﺷﻤﻨﺪي در ﺧﺼﻮص ﻧﻘﺶ ﻣﺴﺎﺟﺪ در آﻣﻮزش ﻫﻤﮕﺎﻧﯽ، آﻣﻮزش در ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﮐﻮﭼﮏ و ﺗﮏ ﻧﻔﺮه در ﻣﮑﺘﺐ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ، اﻣﻮزش درﻫﻤﻪ ﺟﺎ و ﺑﺮا ﻫﻤﻪ اﻓﺮاد ﺣﺘﯽ در ﺣﯿﻦ ﻣﺴﺎﻓﺮت و ﮐﺎرورزي در ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻫﺎ ﻋﺎﯾﺪ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﻣﯿﮑﻨﺪ .ﻧﮑﺘﻪ ﻣﻬﻢ دﯾﮕﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﯾﻦ دوره ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ اﺳﻼم ﻣﺮاﮐﺰ ﺳﺮزﻣﯿﻨﯽ و اﻗﻠﯿﻢ ﻓﺎرس آﻣﻮزش در آﺗﺸﮑﺪه ﻫﺎ ﻧﯿﺰ راﯾﺞ ﺑﻮده است ﮐﻪ ﺧﻮدﺷﺎن از ﻋﺪم دﺧﺎﻟﺖ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺻﻞ آزادي دﯾﻦ در اﯾﻦ دوره ﺑﻮده اﺳﺖ