بررسي كيفيت خوانايي در پايداري شهر خلاق (نمونه موردي: بافت تاريخي شهر نائين)

ﻣﺤﯿﻂ ﺧﻮاﻧﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ درك ﺑﻬﺘﺮ ﻣﺤﯿﻂ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ. ﯾﮏ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻔﺎوت از ﻃﺮﯾﻖ ﻫﺮ ﻓﺮد ﺧﻠﻖ ﻣﯽ ﺷﻮد و ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد. ﺷﻬﺮ ﺧﻼق ﺷﻬﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺪﯾﺪه اي در آن ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺧﻠﻖ ﮐﻨﻨﺪه اﻧﻮاع ﺗﻌﺎﻣﻼت و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﺷﻬﺮي ﺑﺎﺷﺪ. اﮐﺜﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎي اﯾﺮاﻧﯽ در ﻻﺑﻪ ﻻي ﻓﻀﺎﻫﺎي ﺧﻮد اﯾﻦ ﺧﻼﻗﯿﺖ را دارﻧﺪ ﺑﺪون اﯾﻨﮑﻪ ﻃﺮاﺣﯽِ از ﭘﯿﺶ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه اي ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘ ﺑﺎﺷﻨﺪ. و ﻣﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ارزش ﻫﺎ ﮐﻪ در ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺧﻮد ﺷﺎﻫﺪ آن ﻫﺴﺘﯿﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺑﺮاي ﺷﻬﺮﺳﺎزي آﯾﻨﺪه ﺧﻮد اﻟﮕﻮ ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ ﺷﻬﺮﻫﺎﯾﯽ ﺧﻼق داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ. ﻓﻀﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ در ﺷﻬﺮ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺷﻬﺮي اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ ﺷﻬﺮ، اﺳﺎﺳﺎً ﺗﻮﺳﻂ آن ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻓﻀﺎي ﺷﻬﺮي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﺎم و ﻓﻀﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺧﺎص ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺮاي ﺑﺮوز ﺧﻼﻗﯿﺖ در ﺷﻬﺮ ﺑﺎﺷﺪ. از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ارﮐﺎن ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮي ﺷﻬﺮ ﺧﻼق، ﻓﻀﺎﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ وﺟﻮد ﻓﻀﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﻄﻠﻮب در ﺷﻬﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﺘﺮ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ را ﺑﺮاي ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮي ﺷﻬﺮ ﺧﻼق ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﺪ. ﻓﻀﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﺷﻬﺮوﻧﺪان اﯾﻦ ﻓﺮﺻﺖ را ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ ﺧﻼﻗﯿﺖ ﺧﻮد را در آن ﺑ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺑﮕﺬارﻧﺪ؛ ﻓﺎﮐﺘﻮﻫﺎي ﻓﺮاواﻧﯽ در ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪن ﯾﮏ ﻓﻀﺎي ﺧﻼق در ﺷﻬﺮ وﺟﻮد دارﻧﺪ، ﻟﺬا ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺘﻮن ﺳﻌﯽ دارد ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﯾﮑﯽ از ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻫﺎي ﻓﻀﺎﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ ﯾﻌﻨﯽ ﺧﻮاﻧﺎﯾﯽ و ﻧﻘﺶ آﻧﻬﺎ در ﭘﺎﯾﺪاري ﺷﻬﺮ ﺧﻼق ﺑﭙﺮدازد و اﯾﻦ ﯾﮑﯽ از ﺑﯿﺸﻤﺎر ﻋﺎﻣﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﯾﺠﺎد ﺧﻼﻗﯿﺖ در ﺷﻬﺮ ﻣﺆﺛﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻋﻤﺪه ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﮐﺘﺎب ﻫﺎ و ﻣﺠﻼت ﺗﺨﺼﺼﯽ و اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ اﺑﺘﺪا ﺑﺎ ﻣﺮوري ﺑﺮ ادﺑﯿﺎت ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺣﻮزه ﺷﻬﺮ ﺧﻼق و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﻮاﻧﺎﯾﯽ، ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮات ﻣﺘﻔﮑﺮان ﻣﺴﺎﯾﻞ ﺷﻬﺮي در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﺷﻮد، ﺳﭙﺲ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﺮ روي ﺑﺎﻓﺖ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺷﻬﺮ ﻧﺎﺋﯿﻦ در اﺳﺘﺎن اﺻﻔﻬﺎن ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد. و در ﻧﻬﺎﯾﺖ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ ﺑﺎﻓﺖ داراي ﻣﺤﻮري ﺧﻮاﻧﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻌﺎﻣﻼت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و رواﺑﻂ ﭘﺮرﻧﮕﯽ ﺑﯿﻦ ﺷﻬﺮوﻧﺪان وﺟﻮد دارد ﮐﻪ اﯾﻦ ﺧﻼق ﺑﻮدن اﯾﻦ ﻓﻀﺎي ﺷﻬﺮي ﭘﺎﯾﺪار را ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪ