بررسي رسوب آسفالتين به عنوان مشكل توليد از مخازن نفت سنگين

علل رسوبگذاري آسفالتين تعدادي از چاه ها تكميلي به دليل توليد اسفالتين و رسوبگذاري اين مواد در ستون چاه هيچگاه به صورت مستمر در مدار توليد قرار نداشته و در حال حاضر تعدادي از چاه هاي فوق به دليل وجود مانع آفالتي غير قابل عبور در ستون چاه بسته و در برنامه تعمير با دكل ويا دستگاه لوله مغزي سيار قرار دارند. بعضي از چاه هاي فوق تاكنون چندين بار به همين دليل تعمي رو پس از رفع مانع مورد بهره برداري قرار گرفته اند. بعد از تعمير به دليل تشكيل مجدد رسوب اسفالتي در ستون چاه توليد همراه با كاهش تدريجي فشار سرچاهي بوده و پس از مدتي كه فشار سرچاهي شديدا كاهش مي يافت چاه مجددا بسته و مانع اسفاتي غير قابل عبوري در ستون چاه تشكيل مي گردد به منظور شناخت عوامل بروز مشكل و دستيابي به راه حل مناسب جهت رفع آن بررسي به شرح ذيل صورت گرفته است به طور كلي آسفالت از دو بخش عمده با نامهاي مالتين( maltene) و اسفالتين( asphaltene )تشكيل شده است مالتين در هيدروكربنهاي پارافيني سبك م ثل بوتان و پنتان قابل حل ولي آسفالتين در هيدروكربن هاي فوق غير قابل حل و در هيدروكربن هاي آروماتيك مثل تولوين و زايلين قابل حل مي باشد اسفالتين معمولا از هيدروكربن هاي چند حلقه اي و پليمري بزرگ داراي بار الكتريكي منفي و به صورت كلوييدي تشكيل شده كه توسط مولكولهاي مالتين احاطه شدهاست در واقع مولكولهاي مالتين به صورت حفاظي در اطراف مولكولهاي آسفالتين قرار داشته و باعث تعليق آنها در نفت شده در نتيجه از رسوبگذاري آنها جلوگيري مي نمايد. لذا هرگون عمل فيزيكي و شيميايي و. كه باعث آز بين رفتن حالت تعليق ذرات آسفالتين گردد منجر به تشكيل رسوب اين ذرات خواهد شد. يكي از عوامل تشكيل رسوب آسفالتين حضور هيدروكربن باشد دليل اين موضوع حل شدن مالتين در حضور هيدروكربنهاي فوق مي باشد كه در نتيجه آن مولكولهاي آسفالتينم پوشش حفاظتي خود را زدست مي دهند و نهايتا رسوب مي نمايند. با توجه به اين موضوع مي توان نقطه حباب مي رسد باعث كاهش رسوبگذاري ذرات آسفالتين خوهد شد تاثير درج حرارت روي رسوب آسفالتين قابل پيش بيني نيست. معمولا تصور مي شو كه با افزايش درجه حرارت با افزايش حلالتي آسفالتين در نفت ارتباط مستقيم دارد ولي كاهش اثرات متقابل بين مالتينها و آسفالتين ها در اثر افزايش دما و برخلاف اين تصور عمومي عمل مي كند. ضمنا آزمايشات اجام شده نيز نشان م يدهد كه تاثير درجه حرارت بر روي نفت هاي حاوي آسفالتين يكسان نيست و اين موضوع بايستي در مورد نفتهاي مختلف در ازمايشگاه مورد بررسي قرار گيرد دبي جرياني به صورت غير مستقيم روي رسوبگذاري آسفالفتن تاثير مي گذارد تغيير دبي جرياني باعث تغيير در پروفيل فشار و دما چاه مي گردد و اين موضوع محل رسيدن به فشار نقطه حباب در ستون چاه را تغيير مي دهد افزايش دبي جرياني و تلاطم باعث كاهش رسوبگذاري تماس با اسيد يا آب مي باشد اين موضوع باعث تشكيل يك فيلم سخت در سطح تماس دو سيال و تشكيل( asphaltic sludge ) شده كه خطر جدي براي اسيدكاري چاه هاي آسفالتي مي باشد لذا بايستي حتي المقدور از اسيدكاري معمولي اين چاه ها بايد خودداري كرد رسوبگذاري آسفالتين در لوله هاي جرياني متداول ترين نوع رسوبگذاري مي باشد جهت پيشگيري از اين رسوبگذاري بهترين راه استفاده از كاهنده هاي درون چاهي و يا ايجاد شرايط مناسب جهت تشكيل كاهنده طبيعي از رسوبات فوق در ته چاه است به صورتي كه فشار جرياني در سرتاسر لوله جداري زير فشار نقطه حباب باشد.