آسيب شناسي تربيت ديني در برنامه درسي دوره متوسطه از منظر معلمان و دانش آموزان

ﺗﺮﺑﯿﺖ دﯾﻨﯽ، ﺑﺎ ﺳﺮﺷﺎر ﺑﻮدن از آﻣﻮزه ﻫﺎي اﻟﻬﯽ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي ﮐﺎﻣﻞ و ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮاي ﭘﺮورش ﺗﻤﺎم اﺑﻌﺎد وﺟﻮدي اﻧﺴﺎن، ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺿﺎﻣﻦ ﺳﻌﺎدت ﻓﺮد و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮔﺮدد. اﻣﺎ در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ آﺳﯿﺐ ﻫﺎﯾﯽ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﺗﺤﻘﻖ اﯾﻦ ﻫﺪف ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. ﻟﺬا ﻣﺴﺌﻠﻪ ي ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ آﺳﯿﺐ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺮﺑﯿﺖ دﯾﻨﯽ را در ﻣﺪارس ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ. اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ از ﻧﻮع ﮐﯿﻔﯽ اﺳﺖ، و از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮاي ﮔﺮدآوري داده ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺗﻌﺪاد ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪه ﻫﺎ 10 ﻣﻌﻠﻢ و 10 داﻧﺶ آﻣﻮز ﻣﻨﺘﺨﺐ ﺑﺮﺧﯽ از دﺑﯿﺮﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه ﺑﻮدﻧﺪ. در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺳﻮاﻻت ﮐﻠﯽ از ﻗﺒﻞ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه و ﻫﺪف ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﯿﻖ از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪه ﻫﺎ اﺳﺖ. در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺿﻤﻦ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮي ﺳﻮال ﻫﺎ، ﺳﻮاﻻﺗﯽ از ﻗﺒﯿﻞ: ﺗﻌﺎرﯾﻒ دﯾﻦ، ﺗﺮﺑﯿﺖ و ﺗﺮﺑﯿﺖ دﯾﻨﯽ، ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻋﻮاﻣﻞ دﯾﻦ ﮔﺮﯾﺰي در ﻣﺪارس و راﻫﮑﺎرﻫﺎي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ آن ﻣﻮرد ﭘﺮﺳﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺠﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻮﯾﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﻮاﻻت، ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺮدﯾﺪ، ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ داﻧﺶ آﻣﻮزان، ﻣﻌﻠﻤﺎن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻟﮕﻮﯾﯽ ﻣﻬﻢ و ﮐﻠﯿﺪي در اﻣﺮ ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ، ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻧﻘﺶ را اﯾﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﻋﻤﺪه ﺗﺮﯾﻦ آﺳﯿﺐ ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه در اﯾﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: ﻓﻘﺪان اﻟﮕﻮي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي داﻧﺶ آﻣﻮزان، ﺗﺤﻤﯿﻞ و ﺳﺨﺖ ﮔﯿﺮي در اﺟﺮاي اﺣﮑﺎم، ﺗﻔﺎوت ﻣﯿﺎن ﮔﻔﺘﺎر و رﻓﺘﺎر ﻣﻌﻠﻤﺎن، ﺟﺬاب ﻧﺒﻮدن درس دﯾﻨﯽ و ... اﺳﺖ. ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ د رﺟﻬﺖ اﺻﻼح ﺑﺎ رﻓﻊ آﺳﯿﺐ ﻫﺎي ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ دﯾﻨﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان اراﺋﻪ داد ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﮐﯿﻔﯿﺖ آﻣﻮزﺷﯽ و ﭘﺮورﺷﯽ ﻣﻌﻠﻤﺎن، اﻫﻤﯿﺖ ﻓﺮاوان ﺑﻪ دروس ﻗﺮآن و دﯾﻨﯽ، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺘﻮاي دروس دﯾﻨﯽ و ﭘﯿﻮﻧﺪ زدن اﯾﻦ دروس ﺑﺎ ﻣﺘﻦ زﻧﺪﮔﯽ اﻓﺮاد.