چالش هاي علوم اجتماعي در تبيين الگوي اسلامي ايراني پيشرفت

تدوین و بكارگیری یك الگوی بومی برای حصول پیشرفت و توسعه، مدتی است به گفتمان غالب در عرصه كلان كشور تبدیل شده است. از طرفی نهادهای تولید دانش همگام و همراه با دیگر بخش ها و سازمان های سیاست گذار به توصیف و تبیین شرایط و ضوابط محقق شدن این امر مهم پرداخته اند. در این راه علوم اجتماعی به عنوان یكی از مهمترین حوزه های تولید معرفت و آگاهی اجتماعی سهم به سزایی در تفسیر و تبیین الگوهای پیشرفت بومیِ خواهد داشت. نقش بی بدیل علوم اجتماعی در بدایت امر نه در ارائه راهكار و الگو برای رسیدن به این خواست، بلكه در توصیف و تبیین چگونگی برساخته شدن این مقوله های اجتماعی در عرصه عمومی اهمیت می یابد. تصور هنجارینی كه از دانش اجتماعی در تسهیل موانع توسعه شكل گرفته، موجب بلاموضوع شدن این كاركرد مهم علوم اجتماعی شده است. به طور كلی پیدایش و تكوین علوم اجتماعی با فهم تعین تاریخی و اجتماعی پدیده ها، واقعیت های اجتماعی و معقول كردن این نمودها در جامعه، ارتباط تنگاتنگ و ناگسستنی داشته است. با این وجود، این كاركرد ذاتی علم اجتماعی، در ایران به دلیل «این همان» شدن علوم اجتماعی و توسعه از مدار مفهومی خارج شده است. این مقاله با یك رویكرد تاریخی ریشه های خواست نوسازی و بومی گرایی را مورد بازخوانی و نقش علوم اجتماعی در امكان پذیر كردن این نگرش ها به توسعه را مورد مداقه قرار می دهد. مقاله با هدف آشكار كردن این پیوند ریشه دار درصدد اثبات این امر می باشد كه بدون تصریح و پروبلماتیك كردن ارتباط ارگانیك علوم اجتماعی و گفتمان های پیشرفت و توسعه، دستیابی به الگوهای توسعه واقعی با محدودیت های بینشی و روشی بسیاری روبرو خواهد بود.