آموزش، حلقه مفقوده سازمانهاي ايراني

آموزش موضوعي است كه از آن به عنوان يكي از اركان اساسي سيستم هاي مديريتي ياد مي شود. توجه و تاكيد فراوان انواع سيستم هاي مديريتي بر اين مقوله حاكي از اهميت فراوان امر آموزش است. بررسي هاي انجام گرفته نشان مي دهد كه متاسفانه سازمانهاي ايراني با مقوله آموزش بطور منطقي برخورد ننموده اند و به همين دليل نيز نتوانسته اند از دستاوردهاي مثبت آن در راستاي توسعه منابع انساني و نيز سازگاري مثبت با الزامات تغيير، بطور كامل برخوردار گردند. تجربيات نگارنده در ارزيابي سازمانهاي كوچك و بزرگ ايراني نشان از آن دارد كه سازمانهاي ما در انجام مراحل مختلف فرآيند آموزش، دچار مشكلات عديده اي هستند. در قالب اين مقاله سعي خواهد شد تا ابعاد و زواياي مختلف نهفته در بحث آموزش بطور دقيق مورد بررسي قرار گيرند. در ابتدا ضرورت توجه به آموزش با توجه به الزامات سيستم هاي مديريتي از جمله ISO9000 مورد بحث قرار خواهد گرفت. سپس تاكيد خواهد شد كه مي بايست به آموزش با رويكرد فرآيندي (Process Approach) توجه شود و بر همين اساس، اجزاي چهارگانه فرآيند آموزش در قالب مدل فرآيند، تعيين خواهند شد. آنگاه در ادامه به تشريح اجزاي سيكل آموزش (Training Cycle) خواهيم پرداخت. در تشريح مراحل مختلف اين سيكل، ابتدا به بحث نياز سنجي آموزش (Identification of Training Needs) و ضرورت انجام آن خواهيم پرداخت و در همين راستا، روشهاي اصولي تعيين نيازهاي آموزشي پرسنل موثر بر كيفيت را با هم مرور خواهيم نمود. سپس چگونگي اولويت بندي نيازهاي آموزشي شناسايي شده را مورد بررسي قرار خواهيم داد. آنگاه به نكات قابل توجه در اجراي آموزشهاي مورد نياز خواهيم پرداخت و نحوه ارزيابي تأمين كنندگان خدمات آموزشي را با هم مرور خواهيم نمود. در ادامه تشريح خواهيم نمود كه ارزيابي و سنجش اثربخشي آموزشهاي برگزار شده (به عنوان يكي از مهمترين مراحل سيكل آموزش) به چه روشهايي ممكن است و زمان منطقي انجام اين ارزيابي ها چه هنگامي است؟ همچنين تشريح خواهيم نمود كه با نتايج اين ارزيابي ها چه بايد كرد و چنانچه نتايج سنجش اثربخشي آموزشهاي برگزار شده، حاكي از اثربخش نبودن آنها باشد چه بايد كرد؟ در ادامه به تشريح شاخصهاي ارزيابي فرآيند آموزش خواهيم پرداخت و نحوه هدف گذاري براي فرآيند آموزش را با هم مرور خواهيم نمود. در ادامه بحث به تقسيم بندي انواع آموزشها خواهيم پرداخت و تفاوت ميان آموزشهاي رسمي و آموزشهاي غير رسمي را با هم مرور خواهيم نمود. در پايان نيز به مرور اصول شش گانه آموزش خواهيم پرداخت. اين مقاله با نتيجه گيري و مرور توصيه هاي نگارنده در خصوص بحث آموزش به اتمام خواهد رسيد.