ارزيابي آسيب پذيري آبخوان دشت امامزاده جعفرگچساران با استفاده از مدل DRASTIC و تكنيك هاي GIS

بخش قابل ملاحظه اي از مصارف آب كشور، به خصوص در بخش شرب، از منابع آب زيرزميني تأمين مي گردد. در بسياري از موارد آلودگي آب هاي زيرزميني، بعد از آلوده شدن چاه هاي آب شرب و در زماني تشخيص داده مي شود كه رفع آلودگي آبخوان تقريباً غير ممكن مي گردد. بنابراين، حفاظت كيفي منابع آب از اهميت زيادي برخوردار است . يكي از راه هاي مناسب براي جلوگيري از آلودگي آب هاي زيرزميني، شناسايي مناطق آسيب پذير آبخوان به آلودگي و مديريت بهره برداري از منابع آب و كاربري اراضي است. در اين مقاله نقشه پهنه بندي آسيب پذيري آبخوان دشت امامزاده جعفر گچساران واقع در ناحيه گرمسيري و خشك جنوب استان كهگيلويه و بويراحمد به كمك مدل DRASTIC و سامانه ي اطلاعات جغرافيايي (GIS) ارزيابي شده است. در اين روش، هفت عامل هيدروژئولوژيك مؤثّر بر آسيب پذيري آبخوان شامل عمق سطح ايستابي (D) ، تغذيه خالص (R) ، محيط آبخوان (A) ،محيط خاك (S) ،توپوگرافي (T) ، محيط غير اشباع (I) و هدايت هيدروليكي (C) مورد بررسي قرار گرفته و نتايج تحليل حساسيت به روش حذف پارامتر نشان مي دهد كه مهمترين پارامتر تاثير گذار بر شاخص آسيب پذيري محيط غيراشباع آبخوان مي باشد . براساس نتايج حاصل 37/0و 4/2 و 56/2 درصد از سفره مورد مطالعه به ترتيب داراي آسيب پذيري بالا، متوسط و كم بوده و آسيب پذيري 2/6 درصد از منطقه قابل اغماض مي باشد. منطقه ي با آسيب پذيري بالا در بالادست جريان آبهاي زيرزميني منطقه قرار داشته و در صورت ورود آلودگي به اين بخش از آبخوان، احتمال پخش آن در كل آبخوان وجود دارد . از اينرو، با توجه به تاثير زيانبار آلودگي بر كيفيت آب هاي زيرزميني، ضمن جلوگيري از فعاليت هاي صنعتي و كشاورزي آلوده كننده در منطقه ي با آسيب پذيري بالا، بمنظور حفاظت كيفي منابع آب زيرزميني نسبت به دامنه وسيعي از آلاينده هاي بالقوه بايستي الگوي مديريتي مناسبي در راستاي بهره برداري بهينه از منابع آب زيرزميني و كاربري اراضي منطقه اتخاذ گردد