اثر تنش شوري بر غلظت عناصر غذايي ريشه در ارقام انار در منطقه اصفهان

Effect of salinity stress on the concentration of root nutrients in pomegranate cultivars in Esfahan region

در اين پژوهش، تأثير غلظت‌هاي مختلف كلريدسديم در آب آبياري ( 0 و 12 دسي‌زيمنس بر متر) بر ويژگي هاي رشد ريشه و مقدار غلظت عناصر غذايي هشت رقم انار شامل ملس ساوه، ملس اصفهان، رباب قرمز شيراز، گبري يزد، گبري ترش يزد، زاغ سفيد يزد، زاغ ترش يزد و ملس طوق پيشوا بررسي شد. اين آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار به اجرا در آمد. فاكتور اول نوع رقم در هشت سطح و فاكتور دوم تيمار شوري در دو سطح بوده است. با اعمال شوري 12 دسي زيمنس بر متر در آب آبياري، تجمع يون‌هاي كلر و سديم ريشه در ارقام انار افزايش يافتند. همچنين در شوري 12 دسي زيمنس بر متر در آب آبياري، غلظت منيزيم، كلسيم، فسفر و نيتروژن ريشه كاهش نشان داد. غلظت پتاسيم ريشه در ارقام انار تحت شوري 12 دسي زيمنس بر متر متفاوت نشان داد. ميزان تغييرات صفات اندازه‌گيري شده در بين هشت رقم‌ بررسي شده با يكديگر اختلاف معناداري را نشان دادند و وابسته به اختلاف‌هاي ژنتيكي بودند. با افزايش سطح شوري آب آبياري، تجمع يون هاي كلر و سديم در ريشه افزايش يافت، كم‌ترين مقدار تجمع يون كلر و سديم ريشه در سطح شوري12 دسي‌زيمنس‌برمتر در رقم‌هاي زاغ ترش يزد و گبري يزد مشاهده شد. غلظت فسفر ريشه در ارقام انار تحت تأثير تنش شوري قرار نگرفت. رقم‌ها زاغ سفيد يزد، گبري يزد و گبري ترش يزد توانستند در اين سطوح شوري از طريق افزايش مقدار منيزيم، كلسيم و پتاسيم به مقدار بيشتري از ساير ارقام مطالعه شده در اين تحقيق، با آثار مخرب كلريدسديم مقابله كنند.

In this research, the effect of different concentrations of sodium chloride on irrigation water (0 and 12 dS/m) on root developmental characteristics and nutrient concentrations of eight cultivars of pomegranate (Malas Saveh, Malas Esfahan, Rabab qarmaz Shiraz, Gabry Yazd, Gabry Torsh Yazd, Zaq sefid Yazd, zaq Torsh Yazd and Malas Toq Peshva were studied. This experiment was conducted as a factorial based on randomized complete block design with three replications. The first factor was cultivar in eight levels and the second factor was salinity treatment in two levels. With 12 dS/m salinity in irrigation water, accumulation of chlorine and sodium ions in pomegranate cultivars increased. Also, in salinity of 12 ds/m in irrigation water, the concentration of magnesium, calcium, phosphorus and nitrogen in the root decreased. The root potassium concentration in the cultivars of pomegranate was 12 dS/m. The variation of measured traits in the eight cultivars showed a significant difference and were related to genetic differences. Increasing salinity level of irrigation water increased the accumulation of chlorine and sodium ions in the root, the lowest accumulation of chlorine ions and sodium in the root at a salinity level of 12 dS/m were observed in the Zaq Torsh Yazd and Gabry Yazd cultivars. The concentration of root phosphorus in the cultivars of pomegranate was not affected by salt stress. The cultivars Gabry Yazd, Gabry Torsh Yazd, Zaq sefid Yazd were able to counteract the harmful effects of sodium chloride in these levels by increasing the amount of magnesium, calcium and potassium to a greater extent than other cultivars studied in this study.