ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ آزﻣﺎﺷﮕﺎﻫﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻗﺮارﮔﯿﺮي ﺳﺮرﯾﺰ w ﺷﮑﻞ ﺑﺮ ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ ﺳﺎﺣﻞ ﺧﺎرﺟﯽ، در ﻗﻮس رودﺧﺎﻧﻪ

در ﺧﻢ رودﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﻧﺪرﮐﻨﺶ ﺑﯿﻦ ﺟﺮﯾﺎن ﻫﺎي ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ و ﻋﺪم ﯾﮑﻨﻮاﺧﺘﯽ ﭘﺮوﻓﯿﻞ ﺳﺮﻋﺖ در ﻋﻤﻖ، اﻟﮕﻮي ﺟﺮﯾﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺟﺮﯾﺎن ﺣﻠﺰوﻧﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ اﻟﮕﻮي ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺎﻋﺚ آﺷﻔﺘﮕﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﺟﺮﯾﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺟﺮﯾﺎن ﺣﻠﺰوﻧـﯽ در ﺧﻢ رودﺧﺎﻧﻪ ، ذرات رﺳﻮﺑﯽ ﮐﻒ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻗﻮس داﺧﻠﯽ و ﺟﺮﯾﺎن ﺳﻄﺤﯽ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻗـﻮس ﺧـﺎرﺟﯽ اﻧﺘﻘـﺎل ﻣـﯽ ﯾﺎﺑـﺪ. ﺣﺮﮐـﺖ رﺳﻮﺑﺎت از ﻗﻮس ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻗﻮس داﺧﻠﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﻮد ﺷﺪن و اﯾﺠﺎد ﺣﻔﺮه ﻓﺮﺳﺎﯾﺸﯽ در ﻗـﻮس ﺧـﺎرﺟﯽ و ﺑـﺎﻻ آﻣـﺪن ﺳـﻄﺢ رﺳﻮﺑﺎت در ﻗﻮس داﺧﻠﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﯾﮑﯽ از روش ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺳﺎل ﻫﺎي اﺧﯿﺮ، ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﺌﻮري، آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ و ﺻﺤﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ و رﺳﻮب ﮔﺬاري در رودﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ، اﺳﺘﻔﺎده از ﺳـﺮرﯾﺰ w ﺷـﮑﻞ ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ. در ﻧﺘﯿﺠـﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﻧﻮع ﺳﺮرﯾﺰ، دو ﮔﻮدال ﮐﻨﺎر ﻫﻢ در اﻋﻤﺎق ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﺑﺼﻮرت ﻣﺴﯿﺮ ﻫﺎي ﻓﺮﻋﯽ در ﭘﺎﯾﯿﻦ دﺳﺖ ﺳﺎزه اﯾﺠﺎد ﮔﺮدﯾـﺪه و در ﺑﺎﻻ دﺳﺖ آن آب زﻻل ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺴﺘﮕﺎﻫﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي آﺑﺰﯾﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. در ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ آزﻣﺎﯾﺸـﮕﺎﻫﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺳﺮرﯾﺰ w ﺷﮑﻞ ﺑﺮ ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﯽ ﺑﺴﺘﺮ در ﺧﻢ 90 درﺟﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﯾﻢ. در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ آزﻣﺎﯾﺶ ﻫﺎ روي ﻓﻠﻮﻣﯽ ﺑﺎ ﻗﻮس90 درﺟﻪ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺳﺮرﯾﺰ w دو ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻗﺮارﮔﯿﺮي )°30°,90=α( ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﺟﺮﯾﺎن ورودي ﻧﺼﺐ و در دو ﺣﺎﻟﺖ ﺷﺮاﯾﻂ ﺟﺮﯾﺎن ورودي 15 و20 ﻟﯿﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ آزﻣﺎﯾﺸﺎت ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫـﺪ ﮐـﻪ ﺳـﺮرﯾﺰ w ﺷـﮑﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪن ﺟﺮﯾﺎﻧﯽ آرام در ﺑﺎﻻ دﺳﺖ ﺳﺎزه ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﯽ در ﺑﺎﻻ دﺳﺖ ﺳـﺎزه ﺻـﻔﺮ ﺑـﻮده و ﻓﺮﺳﺎﯾﺸﯽ در ﺳﺎﺣﻞ ﺧﺎرﺟﯽ اﺗﻔﺎق ﻧﻤﯽ اﻓﺘﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﭘﺎﯾﯿﻦ دﺳﺖ ﺳﺎزه اﻟﮕﻮي ﺟﺮﯾﺎﻧﯽ ﺳـﻪ ﺑﻌـﺪي و داراي آﺷـﻔﺘﮕﯽ زﯾـﺎد ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﭼﺎﻟﻪ ﻫﺎي ﻓﺮﺳﺎﯾﺸﯽ در ﭘﺎﯾﯿﻦ دﺳﺖ ﺳﺎزه ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ در ﻣﻘﺎﯾﺴـﻪ اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه ﺑـﯿﻦ دو ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺼﺐ ﺳﺮرﯾﺰ، دﯾﺪه ﺷﺪ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺳﺮرﯾﺰ w ﺷﮑﻞ در زاوﯾﻪ 90 درﺟﻪ )اﻧﺘﻬﺎي ﻗﻮس( ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﺗﺂﺛﯿﺮ ﺑﻬﯿﻨـﻪ ﺗﺮي دارد زﯾﺮا ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ دﯾﻮاره ﺧﺎرﺟﯽ در ﻣﺤﻞ ﻗﻮس اﺗﻔﺎق ﻧﯿﺎﻓﺘﺎده و ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻋﻤﻖ و ﺣﺠﻢ آﺑﺸﺴﺘﮕﯽ در ﭘﺎﯾﯿﻦ دﺳﺖ ﺳﺎزه ﻧﯿـﺰ كمتر مي باشد.