بررسي آزمايشگاهي اثر عدم تقارن طولي فرم هاي بستر تلماسه و شكنج درحضور بستر تخت و شني بر عمق جريان و پروفيل سطح آب در رودخانه ها

no title, no abstract

جريان آب روي بستر آبرفتي، شكل هاي متعددي از امواج فرم بستر را ايجاد مي كند كه بر روي پروفيل سطح آب و مورفولوژي آبراهه موثر است. اين اشكال ممكن است فقط چند سانتيمتر با چندين متر ارتفاع داشته باشند. از آنجا كه تعيين منحني دبي اشل و يا تعيين رابطه سرعت جريان با تراز سطح آب در ايستگاه هاي هيدرومتري و يا در مقاطع خاص مورد نظر در يك آبراهه، به برآورد زبري ناشي از فرم بستر بستگي دارد، شناخت فرم بستر از اهميت فوق العاده اي برخوردار است. در تحقيقات صورت گرفته و روابط استخراج شده در مطالعات مربوط به مقاومت در مقابل جريان، توسط ساير محققين، فرم بستر در طول كانال به صورت كاملا متقارن فرض و در نظر گرفته شده است، حال آنكه با توجه به تغييرات مربوط به مشخصه هاي رسوبي آبرفت و مشخصه هاي هيدروديناميكي جريان در آبراهه هاي طبيعي و رودخانه ها و تغييرات مربوط به عدم طولاني بودن بازه هاي جريان در بررسي هاي آزمايشگاهي (اثر شرايط ورودي بالادست و شرايط خروجي پايين دست)، مشاهدات ميداني و آزمايشگاهي حاكي از نوعي عدم تقارن در مشخصه هاي امواج مربوط به فرم بستر ميباشد. لذا ضرورت مطالعه شرايط عدم تقارن طولي فرمهاي بستر و بررسي آزمايشگاهي چنين فرمهايي امري لازم و اجتناب ناپذير است اثر عدم تقارن طولي فرم هاي بستر بر پروفيل سطح آب در آبراهه هاي با كف فرم دار، در يك فلوم آزمايشگاهي شيب پذير به عرض 30 سانتي متر، طول 10 متر و ارتفاع 45 سانتي متر و با فرمهاي بستر مصنوعي براي مقايسه تقارن و عدم تقارن طولي فرمهاي بستر، مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج آزمايشگاهي نشان داد عمق جريان آب بر روي بستر شكنج ، شني و هموار در آرايش نامتقارن نسبت به آرايش متقارن به ترتيب بطور متوسط با افزايش حدود 60 تا 95 درصد، 50 تا نزديك 70 درصد و 70 تا بيش از 100 درصدي مواجه شده است. بنابراين با توجه به تغييرات زياد عمق جريان آب در پروژه هاي مهندسي رودخانه و محاسبات پروفيل سطح آب در مورد آبراهه ها و رودخانه ها لازم است كه آرايش قرار گيري فرم هاي بستر در بالادست و يا پايين دست مقطع در محدوده تاثير هيدروليكي مدنظر قرار گيرند