بررسي تطبيقي تفاوت معني «إنزال» و «تنزيل» در لغت، آيات قرآن و روايات

دو واژه «إنزال» و «تنزيل»، در موارد متعدد در قرآن كريم و از جمله درباره نزول اين كتاب شريف به كار رفته است. اينكه چرا در آيات اين كتاب مقدس از اين دو واژه استفاده شده و تفاوت كاربرد ايندو چيست، از مسائل اختلافي در بين مفسران است و تدقيق در آن مي تواند به فهم دقيق و تفسير صحيح از قرآن كريم ياري رساند. از اين رو، براي روشن شدن معناي اين دو واژه و پي بردن به ويژگيها و تفاوتهاي هريك، ابتدا به كاربرد اين دو واژه در كلام عرب و گفتار لغت شناسان برجسته ايشان مراجعه شد و سپس كاربرد آن دو را در قرآن كريم و برخي روايات موجود درباره نزول قرآن، بررسي نموديم و از اين رهگذر معناي هر يك از آندو آشكار شد، كه اصل در باب«تفعيل» آن است كه علاوه بر تعديه بر معناي تكثير دلالت مي كند، هر چند گاهي اوقات اين دلالت وجود ندارد، و اصل در باب «إفعال» معني تعديه است، بدون دلالت بر تكثير و يا عدم آن و چون معناي تكثير در ماده «نزل» به معني دلالت بر كثرت نزول مي باشد، لذا از آن به نزول تدريجي هم تعبير مي نمايند، زيرا در اين گونه نزول است كه تكثير صورت مي گيرد، اين مطلب علاوه بر اينكه با تدقيق در كلام لغت شناسان به دست آمد، در استعمالات قرآني نيز اثبات شده و در نهايت روايتي كه به نوعي به نزول دفعي قرآن همراه با لفظ «انزال» اشاره دارد، نيز مورد بررسي و بازبيني قرار گرفته و عدم دلالت آن بر معني مذكور بررسي شد.