بررسي مفهوم «بداء» در انديشه اسلامي با تكيه نظر فخر رازي ذيل آيه 39 سوره رعد

نقش مفاهيم در توسعه و گسترش علوم مختلف از از جمله اموري ترديد ناپذيري است كه در هر علمي بروشني قابل مشاهده است. در معارف ديني و اسلامي نيز اين مساله از اموري است كه اختلاف نظر و ديدگاه در مورد مفاهيم ديني سبب مرزبندي هاي مختلفي ميان فيلسوفان، متكلمان، مفسران و عارفان شده است. از جمله اين مفاهيم، مفهوم «بداء» است كه در مورد آن ميان انديشمندان مسلمان در كلام، فلسفه و ... اختلاف قابل توجهي وجود دارد. هدف مقاله حاضر، پرداختن به مفهوم بداء در انيشه اسلامي است. در اين رابطه نويسنده پژوهش خود را محدود به ديدگاه فخري رازي خواهد نمود و بعد از بيان ديدگاه فخر رازي در مورد مفهوم بداء با توجه به سوره رعد آيه 39 ديدگاه او مورد بررسي قرار داده خواهد شد. براي اين كار نويسنده ضمن بيان رابطه ميان بداء و علم الهي به مساله رابطه ميان بداء و نظريه جبر كه در فرقه اشاعره مورد پذيرش قرار دارد و فخر نيز از نظريه¬پردازان اين فرقه محسوب مي شود، توجه خواهد شد.