پيامدهاي سالمندي جمعيت بر سرمايه انساني و بازار كار در ايران (با استفاده از رويكرد تعادل عمومي پويا)

براساس مطالعات جمعيتي در ايران، پيش بيني مي شود افزايش اميد به زندگي و كاهش در نرخ باروري طي دو دهه اخير، موجب ايجاد تغيير ساختار سني جمعيت ايران به يك جمعيت سالمند تا سال 1420 شود. سالمندي جمعيت از طريق تغيير در تركيب سرمايه انساني به عنوان عامل كليدي در اقتصاد، بر بازارهاي كار و سرمايه تاثيرات عميقي خواهد داشت. بنابر اين لازم است قبل از اقدام به هر گونه سياست گذاري در حوزه هاي خرد و كلان اقتصادي در كشور، آثار پديده سالمندي جمعيت بر متغيرهاي كليدي اقتصادي كشور مورد تحليل و بررسي قرار گيرد. از اين رو، مطالعه حاضر به بررسي تاثير بلند مدت سالمندي جمعيت بر عرضه نيروي كار و سرمايه انساني درايران پرداخته است. محاسبات با استفاده از مدل تعادل عمومي نسل¬هاي همپوش (OLG) و فرض درونزا بودن عرضه نيروي كار طي يك شوك جمعيتي انجام شده و نقش سرمايه انساني در اين مطالعه براساس چارچوب استفاده شده توسط منكيو، رومر و ويل (1992) است. نتايج حاكي از آن است كه سالمندي جمعيت اگرچه موجب كاهش عرضه نيروي كار در آينده خواهد شد و كاهش ظرفيت توليد و تشديد هزينه¬هاي اقتصادي ناشي از سالمندي جمعيت را در پي دارد، اما فرصت بيشتري براي نسل جوان جهت سرمايه گذاري در سرمايه انساني را فراهم خواهد نموده و موجب عرضه بالاتر نيروي كار ماهرتر در ميانسالي مي شود. در نهايت شركت عرضه نيروي كار نسل مسن تر بطور قابل ملاحظه اي نرخ مشاركت و ظرفيت توليد را افزايش مي دهد و كاهش هزينه سالمندي جمعيت را در دهه هاي آتي به دنبال دارد.