تأثير اشتغال و تحصيلات زنان بر باروري در ايران

طي سه دهه اخير، در اثر تغييرات فرهنگي- اجتماعي به‌ويژه تحت تأثير تحولات پديد آمده در خانواده، حضور زنان در عرصه‌هاي اجتماعي افزايش‌يافته است. با افزايش تحصيلات و توانمندهاي زنان و از طرفي تقاضاي آنان براي اشتغال و با توجه به تعداد نقش‌هايي كه زنان در اين رابطه پيدا مي‌كنند، اين سؤال مطرح مي‌گردد كه آيا باروري نيز كاهش خواهد يافت، يا خير؟ در اذهان عمومي اين‌گونه استدلال مي‌گردد كه مشاركت زنان در نيروي كار و افزايش ميزان اشتغال آن‌ها به‌صورت منفي بر ميزان باروري تأثير دارد، بااين‌حال به نظر مي‌رسد كه رابطه ميان اشتغال زنان و فرزند آوري يك رابطه‌ي متقابل و دوسويه است. در اين مقاله با استفاده از متوسط باروري 5 سال گذشته و داده‌هاي سرشماري 1390 در 396 شهرستان ايران با استفاده از رگرسيون چند متغيره و تحليل مسير (ليزرل) به بررسي تأثير تحصيلات و امنيت شغلي زنان بر باروري پرداخته‌شده است. نتايج حاكي از آن است كه ميانگين سن در اولين ازدواج، تحصيلات و اشتغال زنان تأثير منفي بر باروري دارد.. كه اين امر از عدم فرصت‌هاي كافي ازدواج براي پسران و دختران و همچنين نابرابري زنان و مردان در نهادي‌هاي خانواده محور حكايت دارد. شهرستان‌هايي كه صنعتي‌تر هستند. صنعتي شدن از طريق ميانگين سن ازدواج تأثير مثبتي بر باروري دارد.