مطالعه جامعه شناختي نابرابري جنسيتي در اشتغال و مشاركت اقتصادي (مطالعه تطبيقي كشورهاي خاورميانه با تاكيد بر ايران)

در ادبيات نظري و تجربي مطالعات توسعه همواره بر نقش اساسي مشاركت زنان در فرايند توسعه كشورها تاكيد شده است. آمارها حاكي از وجود شكافي نسبتاً عميق بين مشاركت اقتصادي مردان و زنان در كليه مولفه هاي اقتصادي (مانند مشاركت در بازار كار، ميزان دستمزد، ميزان اشتغال به مشاغل تمام وقت، حرفه اي و فني، مشاغل مديريتي و ...) در همه كشورهاي جهان است؛ اما يك نكته قابل تأمل، وضعيت مشاركت اقتصادي زنان در كشورهاي خاورميانه است كه به وضوح در پايين ترين سطح نسبت به ساير كشورهاي جهان قرار دارد. اين مقاله با مطالعه تطبيقي كشورهاي منطقه خاورميانه بر اساس شاخص هاي بين المللي مرتبط با وضعيت زنان شامل شاخص شكاف جنسيتي(GGI)، شاخص نابرابري جنسيتي(GII) و شاخص فرصت هاي اقتصادي زنان(WEO)، الگوهاي شباهت و تفاوت در مشاركت اقتصادي و اشتغال زنان در اين كشورها را آشكار مي كند. نتايج نشان مي دهد عليرغم اينكه در يك ديدگاه كل نگر، همه كشورهاي خاورميانه از نظر الگوي اشتغال و مشاركت اقتصادي زنان در مقايسه با ساير كشورهاي جهان در يك دسته قرار مي گيرند؛ اما در بررسي هاي تطبيقي دقيق تر اين كشورها، تفاوت هايي در الگوي موجود و روند تغييرات الگوي مشاركت اقتصادي زنان در 5 ساله اخير در اين كشورها مشاهده مي شود. وجود الگوهاي متفاوت، نشان مي دهد كه در تبيين علل وضعيت موجود و برنامه ريزي هاي آتي براي كاهش شكاف جنسيتي در بازار كار در جهت نيل به اهداف توسعه در اين منطقه، توجه به زمينه هاي اجتماعي و فرهنگي اين كشورها در كنار مولفه هاي اقتصادي، ضروري است.