نقش و جايگاه مادر درتاريخ فرهنگ و تمدن اسلام و ايران

هدف پژوهش حاضر، بررسي نقش و جايگاه مادر در تاريخ فرهنگ و تمدن اسلام و ايران است. كلمه‌ي مادر به گونه‌هاي مختلف، به‌صورت مفرد و جمع، مانند «اُمّ»، «والدتي»، «اُمّ موسي»، «والدات» و «امّهات» و... فراوان در قرآن كريم آمده است. مقام مادر در بينش ديني مقامي بلند است كه در آيات قرآن همرديف اطاعت و عبادت خدا ذكرشده است. منابع به ‌جاي‌ مانده از سده¬‌هاي آغازين حكومت اسلامي، از مستندات معتبري است كه مي‌توان با بررسي آن، به نقش و جايگاه اجتماعي مادر در آن دوران دست يافت. از سده‌ي نخست اسلامي به بعد، با استحكام باور اسلامي در ميان مسلمانان، شاهد انعكاس متوني هستيم كه به وجوه مختلف شخصيت زن مي‌پردازد. يافته‌ها در مجموع نشان مي‌دهد كه مادر در تمامي اديان و تمدن‌هاي پيش از اسلام، درخور احترام بوده است؛ اما اسلام اين احترام را فزوني بخشيده و در دوره‌ي پيامبر(ص) به اوج خود رسيده است. روش اين پژوهش، تاريخي است؛ بدين‌صورت كه پژوهش با تكيه بر داده‌هاي باستان‌شناسي، منابع تاريخي اعم از كُتب، نگاره‌ها، آيات قرآن كريم و روايات، به ‌دنبال پاسخ به اين سؤال است كه مادران در ايران باستان، ايران دوره‌ي اسلامي، اديان ابراهيمي، دوران جاهليت و در نهايت دوران حكومت‌هاي اسلامي، چه نقش و جايگاهي در فرهنگ و تمدن بشري داشته‌اند.