به نژادي كلاسيك و مولكولي براي تحمل به شوري در گندم (Triticum aestivum L.)

Classical and Molecular Breeding for Salinity Tolerance in Wheat (Triticum aestivum L.)

شوري يكي از مهم‌ترين چالش‌هايي است كه توليد و عملكرد گندم را محدود مي كند. بسياري از صفات مهم از جمله تحمل به شوري داراي ماهيت كمّي هستند. از اين رو اتخاذ روش هاي اصلاحي مناسب در توليد ارقام برتر و بهتر، بستگي به شناخت الگوي توارث، تعداد و ماهيت عمل ژنها در پاسخ به تنش شوري دارد. در عين حال كنترل ژنتيكي پيچيده و تاثير محيط بر روي سازوكار تحمل شوري، اهميت استفاده از فن آوري هاي جديد مانند ژنوميك (علم مطالعه DNA)، ترانسكريپتوميك (علم مطالعه mRNA) و پروتئوميك (علم مطالعه پروتئينها) را بيش از گذشته گوشزد مي كند. در گندم ژنهاي مختلفي هستند كه مسئول تحمل به شوري هستند و نمونه هاي مختلف آنزيم ها و پروتئين ها را توليد مي كنند، به عنوان مثال ژن هايي كه در انتقالK+ و Na+ نقش دارند. اين مطالعه به منظور مرور و جمع بندي روش هاي اصلاح نباتات كلاسّيك و مولكولي در توضيح كنترل ژنتيكي صفات مرتبط با تحمل شوري در گندم، به عنوان مهمترين محصول استراتژيكي كشور، انجام شد. تبئين چالشها و چشم اندازهاي رهيافت هاي ذكر شده مي توانددر برنامه هاي به نژادي در راستاي بهبود ژنتيكي گندم براي شوري مثمر ثمر واقع گردد.

: Salinity is one of the most important challenges that limits production and yield of wheat. Most of important traits, including salinity tolerance, are quantitative traits. So, appropriate breeding methods for producing superior and better cultivars depends on recognition of inheritance pattern, and the number and action of genes in response to salinity. Complex genetic control and environmental effect on salinity tolerance mechanism emphasize using new technologies such as genomics (DNA study), transcriptomics (mRNA study) and proteomics (protein study). In wheat, various genes are responsible to salt tolerance and produce different enzymes and proteins. For example, genes that contributes to transfer K+ and Na+. This study was performed to review and conclude classical and molecular plant breeding methods to investigation of genetic control in traits that related to salinity tolerance in bread wheat as the most important strategic product in Iran. The explanation of challenges and perspectives of mentioned approaches can be useful in wheat genetic improvement for salinity in breeding programs.